Dossier | Wat is een gravelbike? We zoeken een antwoord aan de hand van zes tests! - Match - Orbea Alma vs Orbea Terra: mountainbike of gravelbike, wat is het verschil?

Door Olivier Béart -

  • Techniek

Dossier | Wat is een gravelbike? We zoeken een antwoord aan de hand van zes tests! - Match - Orbea Alma vs Orbea Terra: mountainbike of gravelbike, wat is het verschil?

Dat gravelbiken hot is de laatste tijd hoeven we niet meer te vertellen, vooral over de grote plas waar de kiemen liggen van deze nieuwe tak van de wielersport! Ook bij ons duiken er steeds meer evenementen op en de merken pakken in hun catalogus meer en meer uit met echte gravelbikes. Maar wat moeten we ons bij dit laatste nu eigenlijk voorstellen? Gaat het simpelweg om racefietsen met dikkere banden? Of lijken ze meer op onze mountainbikes, maar dan zonder de veringen? Zijn het misschien kopies van onze crossfietsen? Of niets van dit alles? Omdat we het antwoord schuldig moesten blijven, hebben we een jaar lang de kans gegrepen om verschillende fietsen te testen en te kijken of we überhaupt wel een definitie kunnen plakken op een gravelfiets.

 

Match | Orbea Alma vs Orbea Terra: mountainbike of gravelbike, wat is het verschil?

De fietsen hebben heel wat gemeenschappelijke punten (carbon frame, schijfremmen, …) maar ook een uiteenlopende persoonlijkheid. Ze hebben geen veringen, dus daar moeten we al niet van wakker liggen. Tijdens onze test zullen we ons concentreren op de zitpositie, de geometrie, de breedte van de banden, de wielmaat en het rijgedrag.

Het eerste dat opvalt, is het grote gewichtsverschil tussen beide fietsen. De Terra, die toch niet met het allerlichtste spul is uitgerust, klokt af op 8,41 kilogram, terwijl de Alma zelfs met een vaste voorvork blijft steken op 9,34 kilogram. We kunnen daarvoor met een beschuldigende vinger wijzen naar de banden, maar ook naar de dubbele aandrijving op de mountainbike. Tijdens het rijden valt ons de iets grotere inertie van de wielen en de rolweerstand van de banden op. Op de mountainbike uiteraard. De Terra bolt op Schwalbe G-One-banden met een breedte van 33 millimeter, de Alma op Maxxis Ikon-banden van 2.25” … wat overeenkomt met 57 millimeter. Een groot verschil.

Op de Terra ligt het gewicht meer naar voren, zelfs wanneer de handen bovenop het stuur rusten. Ondanks het etiket gravel, doet de zitpositie sterk denken aan die van een racefiets en niet aan die van een mountainbike. De reach van de Terra is korter dan van de Alma (385 millimeter tegenover 405, telkens op een medium), wat gecompenseerd wordt door een lange stuurpen.

Nog een merkbaar verschil tussen beide fietsen is de brackethoogte en de afstand van de onderkant van de voorvork tot de ondergrond. Op de Alma is de brackethoogte 24 millimeter meer dan op de Terra en bij de voorvork bedraagt dit verschil maar liefst tien centimeter! Dit wordt deels gecompenseerd door een compacter balhoofd op de mountainbike, maar het is duidelijk dat je op de Alma iets meer rechtop zit, ook al heeft deze een meer racy zitpositie dan andere mountainbikes. De lengte van de liggende achtervork is in beide gevallen identiek; op de balhoofdhoek zit een graad verschil: 69,5 graden op de Alma en 70,5 graden op de Terra. De vorksprong bedraagt 44 millimeter op de eerste en 51 millimeter op de tweede, wat het levendige karakter van de Terra nog zal versterken.

Tot slot nog iets over het financiële plaatje. De Terra is ongeveer 500 euro goedkoper dan onze Alma met een vaste voorvork, en bijna 1000 euro wanneer je vertrekt met een verende voorvork op deze laatste. Onze Alma is echter uitgerust met hoogwaardige OMR-vezels (Race), terwijl de Terra het doet met OMP-vezels (Performance). Wanneer je een Alma met OMP-vezels zou nemen, kom je uit op 3599 euro (met verende voorvork), wat bijna even duur is als de Terra (3499 euro). Met de vaste voorvork zouden we 449 euro goedkoper uitkomen.

Cijfers zijn belangrijk, maar wat vooral telt zijn de prestaties op het terrein.

Orbea Alma & Orbea Terra: de terreintest

We beginnen onze confrontatie op brede gravelwegen en daar kunnen we zeggen dat beide fietsen hetzelfde aanvoelen. Uiteraard voelen we dat de zitpositie anders is, maar beide fietsen gedragen zich gelijkaardig, ook al hebben ze een andere persoonlijkheid. Ze reageren levendig bij het accelereren en eens op snelheid kun je er makkelijk de vaart inhouden. De Terra heeft op dit laatste punt een klein voordeel door de betere rolweerstand van zijn smallere banden en de iets aerodynamischere zitpositie. Maar beslissend kunnen we dit verschil nog niet noemen en de Alma zet daar een betere grip tegenover in de bochten.

Op asfalt vergroot de Terra zijn voorsprong. Met de Terra zou je dan ook gerust kunnen aanpikken bij een peloton wielrenners. Indien je andere banden monteert, zou je kunnen stellen dat hij bijna evengoed presteert dan een racefiets. Ook met de Alma kun je het asfalt opzoeken, maar je moet er niet van dromen om je karretje bij datzelfde peloton van daarnet aan te pikken.

Onze mountainbikes zijn tegenwoordig zodanig geëvolueerd dat sommige paden een makkie geworden zijn.

In vergelijking met een pure racefiets kun je met beide fietsen echter ook een veldweg inslaan.

Op die paden amuseren we ons nu te pletter op de kleinste moeilijkheden die met de huidige generatie full suspensions banaal lijken. We moeten opnieuw meer aandacht besteden aan het kiezen van het juiste spoor en de beperktere grip van de banden steeds in ons achterhoofd houden, zeker met de Terra. Best leerzaam …

Minder leuk wordt het wanneer we de limieten van de fietsen gaan opzoeken en ze over een echt mountainbikepad sturen. Met de Terra word je er zodanig dooreengeschud dat het niet langer veilig is om verder te rijden zonder jezelf in gevaar te brengen. Een slecht idee dus. De Alma met zijn vaste vork brengt het er in die omstandigheden, dankzij zijn bredere banden en een zitpositie die meer vertrouwen schenkt, een stuk beter vanaf. We rijden bijna hetzelfde parkoers als wat we met een verende voorvork zouden doen, alleen rijden we nu een stuk minder snel.

Bergop vallen we vanaf een bepaald percentage letterlijk stil met de Terra; met de Alma daarentegen kunnen we wel rustig verder klimmen. Dit is te wijten aan de, volgens ons, te zware versnellingen op de Terra. Een enkelvoudig kettingblad met 40 tanden en een 11-32 cassette vereisen nu eenmaal veel spierkracht en zijn eerder bedoeld voor de percentages op de weg en niet voor de steile muren die we op de mountainbike soms tegenkomen. Jammer, en we hopen dat dit punt in de toekomst nog zal evolueren zodat gravelbikes nog veelzijdiger worden dan ze nu al pretenderen te zijn. Op die manier vergroten ze ook hun eigen persoonlijkheid, weg van de racefiets.

Verdict

Deze confrontatie tussen de Orbea Terra en Alma leert ons dat een gravelbike dichter aanleunt bij een racefiets dan bij een mountainbike. Het is een beetje zoals de SUV’s in de automobielwereld. Ze mogen dan wel aangepast zijn aan makkelijke offroadwegen, maar ze moeten zich niet wagen aan hetzelfde terrein waar 4x4’s voor gemaakt zijn. Deze indruk wordt nog eens versterkt door het frame van de Orbea Terra, dat stijver is dan het frame van de andere gravelbikes waarmee we hebben gereden. Wanneer je als mountainbiker graag zou willen investeren in een racefiets voor de winter, dan kan een gravelbike een optie zijn, want door de bredere banden bouw je iets meer zekerheid in. Extra voordeel is dat je af en toe een pad kunt inslaan wanneer je niet meer aan de lokroep kunt weerstaan. Maar wanneer de weg van ondergeschikt belang is en je toch meer kleur wilt geven aan je winterse uitstapjes (met zo min mogelijk onderhoud), dan is de Alma met een vaste voorvork iets voor jou. Ook wij hadden een lichte voorkeur voor deze laatste.

Meer info op www.orbea.com

Op de volgende pagina lees je onze test van de Stevens Vapor>>

DoorOlivier Béart