Dossier | Tips bij het kopen van een tweedehands e-mountainbike
Door Léo Kervran -

Koop je een tweedehands e-mountainbike net op dezelfde manier als een mountainbike zonder trapondersteuning? Ja … en nee. Hoewel de meeste onderdelen op beide fietsfamilies terug te vinden zijn, vereisen het gewicht en de kracht van het systeem speciale aandacht voor een paar elementen. Om nog maar te zwijgen over het elektronische gedeelte, dat specifieke kennis en controles vereist. Om ervoor te zorgen dat je niets vergeet en onaangename verrassingen na de aankoop te voorkomen, geven we in dit artikel enkele tips bij het kopen van een tweedehands e-mountainbike.
De te volgen procedure
In grote lijnen verloopt de aankoop van een gebruikte elektrische fiets net als de aankoop van een fiets zonder ondersteuning. Daarom nodigen we je uit om ons eerder verschenen artikel over de aanschaf van een tweedehands mountainbike le lezen: Waarop letten bij de aankoop van een tweedehands mountainbike? In dit artikel zullen we ons concentreren op de specifieke aspecten betreffende de aankoop van een e-mountainbike.
3 belangrijke punten bij de aankoop van een tweedehands elektrische mountainbike
1. De elektronica
Mechanische onderdelen vallen (min of meer) eenvoudig te controleren: alles bevindt zich recht onder onze neus en is gemakkelijk te controleren, eventueel met behulp van een of twee stuks gereedschap. De elektronica daarentegen is iets heel anders … en daar zit er veel van op een e-bike.
Hoewel de elektromotor, de tandwielen of de batterijcellen niet zo snel slijten als een band, een paar remblokken of een ketting, verouderen ze allemaal in hun eigen tempo. Nog zorgwekkender is dat ze zelfs kunnen slijten zonder dat ze gebruikt worden (met name de batterijen) en verkeerd gebruik kan ervoor zorgen dat ze voortijdig slijten. En als onderdelen vervangen moeten worden, is de reparatie over het algemeen erg duur. Het is daarom het beste om dit soort ongemak te voorkomen door nauwkeurige indicatoren te hebben over de staat van deze onderdelen.
Wat de bedieningselementen en het display betreft, is het vrij eenvoudig: controleer de staat ervan visueel en test de verschillende functies, zoals de instellingen en de helderheid. Vergeet ook de snelheidssensor niet te inspecteren, die zich meestal in de linker liggende achtervork bevindt, niet ver van de achterrem. Bij sommige fietsen of assistentiesystemen is deze direct in de motor geïntegreerd met een magneet in plaats van bij de remschijf, en zul je niets op de liggende achtervork vinden.
De levensduur van een batterij wordt gemeten in laadcycli en varieert over het algemeen van een paar honderd tot duizend cycli, afhankelijk van het niveau in het gamma van het product. Gemeten in gebruiksjaren kan dit variëren van 3 of 4 jaar bij zeer frequent gebruik en een soms slecht onderhoud, tot 8 of 9 jaar bij incidenteel gebruik met een perfect onderhoud. Daarna kan de batterij nog steeds bruikbaar zijn, maar zal deze een aanzienlijk deel van zijn capaciteit verloren hebben, zoals een smartphone die nieuw twee dagen meegaat, maar aan het einde van zijn levensduur nog maar een halve dag meegaat.
Er zijn veel factoren die de levensduur van een batterij beïnvloeden: de opslag- en gebruikstemperatuur, het laadniveau waarop de batterij wordt bewaard als deze enkele weken niet wordt gebruikt en de gebruiksintensiteit. Om de levensduur zo lang mogelijk te verlengen, mag je een batterij niet overbelasten met hoge ondersteuningsstanden, lage trapfrequenties (minder dan 60-65 tpm) of lange beklimmingen en fiets je best bij temperaturen tussen 10-15°C en 20-25°C. Als de fiets niet rijdt, stockeer je hem idealiter bij 20°C met een batterijniveau van 80%. Het is niet voor iedereen even gemakkelijk om zich aan deze voorschriften te houden, zeker niet als mountainbiker …
Voor de motor verandert de manier van stockeren niet veel: binnenin hebben we niet te maken met chemie zoals bij een batterij, maar wel met een beetje elektriciteit en mechanica en veel draaiende onderdelen. Hij slijt dus niet wanneer hij niet wordt gebruikt. Wat voortijdige slijtage kan veroorzaken, zijn vooral water en stof dat erin kan komen. Hier controleren we de staat van de beschermkap en kijken we naar de gebruiksomstandigheden (bij slecht weer?) en de manier van reinigen (spuit? hogedruk? spons?).
Elk merk beschikt over een tool waarmee je een nauwkeurig beeld krijgt van de staat van alle elektronische componenten: de diagnosesoftware. Sommige merken – zoals Fazua, Mahle of Shimano – stellen deze software beschikbaar voor het publiek. Je kunt de software downloaden op je computer en vervolgens via een kabel met de fiets verbinden. Andere merken reserveren de software echter alleen voor erkende dealers, hoewel sommige, zoals Bosch, een snelle ‘mini-diagnose’ aanbieden in hun smartphone-app.
Als je jouw elektrische mountainbike verkoopt of er een wilt kopen, is het diagnoserapport essentieel. Het geeft beide partijen nauwkeurige informatie over de staat van het systeem en mogelijk een solide basis om de prijs te bespreken. Wanneer dit in de winkel wordt gedaan, kan het diagnoserapport in rekening worden gebracht. Reken op ongeveer twintig tot dertig euro, soms minder. Een zeer lage prijs voor een stressvrije verkoop.
2. Een elektrische mountainbike is zwaar
We vertellen je niets nieuws: een elektrische mountainbike weegt over het algemeen 5 tot 10 kg meer dan een mountainbike zonder ondersteuning met een vergelijkbare veerweg. Welke invloed heeft dit? Natuurlijk kunnen er dezelfde verschillen (of zelfs meer) in gewicht zijn tussen twee rijders, om nog maar te zwijgen over het verschil in rijstijl. Door je houding op de fiets en je lichaamsgewicht te verplaatsen, kan je de schokken opvangen en bepaalde onderdelen ‘sparen’. Het gewicht van een e-bike kan je niet wijzigen en zal bepaalde onderdelen meer belasten.
Controleer daarom zorgvuldig de staat van het achterwiel, dat door zijn positie en het extra gewicht minder wendbaar is en daardoor de grootste klappen krijgt. Het aantal spaken en de spanning ervan, het oppervlak en de uitlijning van de velg, de speling van de lagers … het zijn allemaal factoren die snel problemen kunnen veroorzaken en duur kunnen uitpakken als niet alle waarschuwingslampjes op groen staan.
Veel andere onderdelen of ‘hotspots’ kunnen sneller slijten door het hogere gewicht, zoals de veringen (bushings, draaipunten van de achtervering), remblokken en remschijven, de telescopische zadelpen (bushings) of het frame zelf (met name de verbindingen tussen de buizen). In dit geval is het echter meer het gewicht van de fietser plus het gewicht van de fiets die van invloed zijn, en niet het gewicht van de fiets alleen. De benodigde keuring is dus hetzelfde, of het nu gaat om een mountainbike zonder ondersteuning of een elektrische mountainbike.
3. Een elektrische mountainbike is krachtig
Een e-bike is niet alleen zwaarder dan een traditionele mountainbike, hij is ook veel krachtiger. Dankzij de motor is een vermogen van 1000 watt aan de crank niet langer voorbehouden aan een zeer goed getrainde eliterenner, en worden waardes van 400 of 500 watt, wat overeenkomt met een korte en intense inspanning wanneer deze alleen uit de benen komt, veel vaker bereikt.
De keerzijde is dat de aandrijving hierdoor veel zwaarder wordt belast. De belangrijkste fabrikanten bedenken elk oplossingen om deze robuuster te maken (zoals de Linkglide-familie bij Shimano of de combinatie van ketting, cassette en derailleur van de T-Type familie bij Sram; het op- en afschakelen van meerdere versnellingen tegelijk tijdens het fietsen wordt bij alle merken beperkt). Dit zijn echter slechts aanpassingen ‘bij gebrek aan beter’ om één euvel op te vangen: op een e-mountainbike slijt de aandrijving sneller dan op een mountainbike zonder ondersteuning en komen breuken vaker voor.
Bij de aankoop van een tweedehands e-mountainbike moet je er nog meer op letten dan bij een mountainbike zonder ondersteuning dat de ketting, cassette en het kettingblad in goede staat zijn en dat de derailleurhanger perfect is uitgelijnd. Let ook op de smering van de ketting: als je geen trapondersteuning hebt, merk je direct dat de ketting slecht gesmeerd is (te veel of te weinig) door het energieverlies dat dit veroorzaakt, om nog maar te zwijgen van het geluid. Bij een e-bike kan dit echter allemaal onopgemerkt blijven.
Een slecht gesmeerde ketting leidt tot voortijdige slijtage van alle onderdelen van de aandrijving. Als de fiets waarin je geïnteresseerd bent een ketting heeft die volledig droog is of juist zwart van het stof en vuil, is dit een slecht teken over de algehele staat van dit onderdeel.
Tot slot kan het een goed idee zijn om je te verdiepen in de freewheelbody, vooral als de fiets is aangepast met een paar zelfgemaakte wielen. Fabrikanten kiezen meestal voor een stalen freewheelbody op e-MTB’s omdat dit materiaal, ondanks het hogere gewicht, veel robuuster is dan aluminium. Het probleem met een aluminium freewheelbody ligt bij de interface met de cassette: door de krachten van de rijder + motor kan het zijn dat de inkepingen die de cassette op zijn plaats houden, letterlijk worden ‘opgevreten’, waardoor demontage soms onmogelijk wordt. Het kan daarom interessant zijn om een foto van de freewheelbody te vragen als de fiets veel is bereden, en nog meer wanneer de originele wielset is vervangen door een model dat je niet kent.
De andere onderdelen
Voor alle andere onderdelen van de fiets nodigen we je uit om onze koopgids voor tweedehands mountainbikes te lezen. Hierin wordt de hele procedure gedetailleerd uitgelegd: Waarop letten bij de aankoop van een tweedehands mountainbike?