Kort je MTB-stuur in, je zal ons dankbaar zijn!

Waarom een breed MTB-stuur?

Waar we tegenwoordig (bijna) allemaal met een stuur tussen de 700 en 800 mm breed rijden, was dit niet altijd het geval. De trend, als we het zo mogen noemen, begon rond 2010; daarvoor lag de norm tussen de 600 en 700 mm. Stel je voor, een stuur dat 10 cm smaller is!

De evolutie van de breedte van onze sturen hangt samen met de evolutie van de geometrie van onze fietsen. Op een moderne fiets heb je veel meer bewegingsruimte dan op een machine van 20 jaar geleden. Je kunt gemakkelijker heen en weer of zijwaarts bewegen om een ​​beweging in gang te zetten, een schok op te vangen of zelfs je evenwicht te bewaren. En vergeleken met een smal stuur maakt een breed stuur precies hetzelfde mogelijk!

Het andere punt waarmee we rekening moeten houden is dat we tegenwoordig veel sneller bergaf rijden dan 15 of 20 jaar geleden. Deze evolutie werd mogelijk gemaakt door de vooruitgang op het gebied van componenten (met name de veringen en het onderstel) en door de algemene richting die de fabrikanten insloegen, waardoor een moderne geometrie ontstond, gegroepeerd onder de stelregel ‘long, slack and low’ (een lang frame met een vlakke balhoofdhoek en een laag bottom bracket). Dat verandert niets aan de consequentie: door sneller te rijden, vang je meer schokken op in je armen en voelen ze ook harder.

Een breed stuur biedt echter meer hefboomwerking op de stuurrichting dan een smal stuur, omdat de handen verder van de rotatie-as verwijderd zijn, in dit geval de stuurbuis van de vork. Meer hefboom betekent dat er minder kracht nodig is om de richting te behouden, zodat je meer controle hebt. Enerzijds nemen de schokken (op wielniveau) toe, maar anderzijds verminderen we de impact ervan (op handniveau) en geven we meer kracht aan de bestuurder. Logica !

Breed … maar niet te

Een breed mountainbikestuur is dus goed … binnen een bepaalde grens. Sinds eind 2010 worden de meeste fietsen verkocht met een stuur van 780-800 mm in all-mountain en enduro, en 740-760 mm in XC. Een breedte die velen beschouwen als de ideale breedte die door de fabrikant wordt aanbevolen, terwijl het in feite een afmeting is die opzettelijk te breed is om je stuur achteraf gemakkelijk te kunnen bijsnijden …

“Bij het mountainbiken korten we acht van de tien keer het stuur in, het is een strijd die we elke dag voeren. Mensen onderschatten wat het oplevert in termen van bewegingscapaciteit”, aldus Antoine Rudeau van Retül – het gespecialiseerde bedrijf dat bewegingsanalyses uitvoert en in 2012 gekocht werd door Specialized – waarmee we contact hebben opgenomen om onze ideeën te verifiëren tijdens het voorbereiden van dit artikel. “Het is een verplicht vak bij posturale studie, ongeacht de discipline”, vervolgt hij.

Inkorten, ja, maar waarom? Antoine legt uit: “Met een te breed MTB-stuur komt pijn in de polsen vaker voor en hebben we strakke trapeziusspieren. Deze zijn vooral gevoelig bij het bergop rijden en tijdens lange ritten. Ook belasten we de schouderstabilisatoren, die meer vermoeid raken en daardoor minder effectief zijn in hun rol van het beschermen en stabiliseren van het gewricht.”

Met een te breed stuur verlies je ook aan ‘veerweg’. De armen zijn (samen met de benen) inderdaad de eerste en beste vering die we op een fiets hebben: we hebben afhankelijk van onze lengte tussen de 30 en 50 cm amplitude beschikbaar of twee tot drie keer meer dan wat een vork aanbiedt.

Doe zelf de oefening: ga met je gezicht naar de muur staan, armen gestrekt naar voren en handen tegen de muur. Spreid nu je handen een beetje, dan nog een beetje meer, en nog een beetje meer … Je komt geleidelijk dichter bij de muur en als je jouw armen buigt, zal jouw romp veel sneller in contact komen met de muur dan wanneer je je armen recht voor je had.

Ten slotte betekent een (te) breed stuur dat je meer plaats nodig hebt op het pad: let op je vingers als er bomen of struiken in de buurt zijn! Breder betekent meer controle zoals hierboven uitgelegd, maar minder amplitude. We moeten dus de balans vinden.

Enkele voorbeelden

Je hebt ongetwijfeld niet de juiste stuurbreedte, oké. Maar hoe weet je in dit geval wat het beste bij je past? Hoe kies je zonder een potentieel kostbare fout te maken?

Allereerst vertelt Antoine dat hij “geen fan is van rekentools die gebaseerd zijn op je schouderbreedte of je lengte. De juiste breedte is te afhankelijk van de persoon, van zijn kracht, … Wat belangrijk is, is het type en de locatie van je MTB-discipline.”

XC, trail of enduro, met veel steile hellingen of vlak, een breed en snel bikepark of bochtige paden tussen de bomen: net zoals er niet één type mountainbike is, is er ook niet één universele breedte voor een mountainbikestuur. Elke discipline, elke aanpak kent zijn beperkingen en vereist andere keuzes.

Op een zeer levendige XC-fiets zullen we dus, omwille van de consistentie, ook zorgen voor een vrij levendige besturing (dus een stuur dat niet te breed is). Bovendien maakt een smal stuur het gemakkelijker om de ellebogen en dus de romp te laten zakken om grip te houden op steile beklimmingen. Omgekeerd is een endurofiets zinvoller met een relatief breed stuur, wat voor een rustiger stuurgedrag zorgt. Op dezelfde manier moet een breed stuur worden gecombineerd met een korte stuurpen als je niet te veel bewegingsvrijheid wilt verliezen.

Antoine legt uit dat de gebruikte breedtes bij Retül over het algemeen “tussen 700 en 720 mm voor XC en tussen 740 tot 760 mm voor trail liggen. In enduro kunnen we tot 780 mm gaan voor grote jongens, maar bijna nooit tot 800 mm.”

Om je een idee te geven, hebben we even rondgekeken op de redactie van Vojo en dit is wat er naar boven kwam:

• Thomas rijdt met een stuur van 800 mm in trail tot enduro en is de grootste man van het team (1m87 en brede schouders).
• In dezelfde disciplines gebruikt Paul, die 1m83 meet,  een stuur van 775 mm.
• Adrien (1m78) kiest voor 740 mm in XC en 760 mm in enduro.
• Olivier, die even groot is als Adrien, heeft zijn MTB-sturen onlangs ingekort: “Eigenlijk hou ik ervan om met een heel breed stuur te rijden met mijn ellebogen helemaal naar buiten. Dat gezegd hebbende, waar ik voorheen met 800 mm reed in enduro en met 760 mm in XC, ben ik nu overgestapt naar 780 mm in enduro en 740/750 mm in XC en ik ben er blij mee.”
• Christophe (1m76) en Marie-Eve (1m65) hebben hetzelfde pad gevolgd en rijden beiden met 760 mm in enduro nadat ze lange tijd met 770 mm of zelfs 780 mm hebben gereden. Christophe vertelt ons terloops dat hij “een echt probleem had met de vrije ruimte [om op smalle paden tussen de bomen te glijden …] en dat zijn leven veranderde door het stuur smaller te maken.”
• Jeffry kiest net als Olivier wel voor een stuur van 740 mm in XC en 780 mm in enduro, wat vrij breed is voor zijn lengte (1m71).
• Ook Esteban opteert voor 760 mm in enduro, ook al is hij iets kleiner dan Christophe (1m74), maar zijn schouders zijn wel breder. Aan de andere kant zakt hij voor XC tot 720 mm.
• Julie zit op 710 mm voor XC, het smalste stuur van allen maar ze is ook de kleinste (1m64).
• Tot slot rijd ik (Léo) met 730 mm in XC en 760 mm in enduro. Ik ben 1m79 en heb vrij smalle schouders.

Je merkt dat we bijna allemaal ver verwijderd zijn van de oorspronkelijke breedte van een nieuw MTB-stuur. Neem ons voorbeeld echter niet als absolute waarheid of als een tabel met aanbevelingen. Zoals Antoine zei: de keuze moet individueel zijn, rekening houdend met de specifieke kenmerken van je lichaam en je discipline. Op dezelfde manier is het imiteren van de profs op dit gebied niet het beste idee: zij rijden sneller dan ons en zijn meestal gespierder in het bovenlichaam.

Om de ‘juiste’ breedte voor je mountainbikestuur te vinden, raadt Antoine een heel simpele tip aan: “Een push-up test. Je doet een push-up op de fiets op verschillende breedtes om te voelen waar je het meeste kracht hebt. Wanneer je je handen te dicht bij elkaar brengt, voel je dat je aan kracht verliest. Test het ene uiterste, dan het andere, dan tussenin en uiteindelijk zal je twijfelen over een verschil van 10 mm. In dat geval gaan we voor de breedste maat, omdat het altijd mogelijk is om achteraf nog in te korten. De uiteindelijke keuze is een proces dat je niet in één keer doet, je moet het spreiden over meerdere uitstapjes.”

Is het een goed idee om testritten te maken met handvatten die verder naar binnen zijn geplaatst? Ja, maar wees voorzichtig: “5 mm meer naar binnen aan elke kant is niet zo hinderlijk, maar je kunt je voorstellen dat het met 30 mm gevaarlijker is en beter niet gedaan wordt.” 

Wat met de backsweep?

We voegen er nog aan toe dat (idealiter) hoe breder een stuur, hoe meer backsweep (achterwaartse hoek) nodig is als we het comfort en een natuurlijke handpositie willen behouden. Dit is iets dat je thuis gemakkelijk kunt waarnemen: neem twee rechte stokken of twee pennen, één in elke vuist alsof je het stuur vasthoudt en spreidt je armen geleidelijk uit elkaar. Je zult zien dat zodra je handen niet meer recht voor je staan, de pennen niet meer parallel staan ​​en elkaar onder een bepaalde hoek kruisen, die groter wordt met het spreiden van de armen. Dit komt overeen met de backsweep van het stuur.

Als je hier gevoelig voor bent, houd er dan rekening mee dat sommige merken sturen aanbieden met een meer dan gemiddelde backsweep (we denken in het bijzonder aan SQlab, dat 12° en 16° in de catalogus heeft staan) en andere merken excentrische handgrepen, waarmee je een ​​kleine hoek kunt toevoegen zonder het stuur aan te raken (bijvoorbeeld bij Production Privée).

Maar is het in feite niet zo dat het inkorten van het mountainbikestuur het comfort en de absorptie van de impacts beïnvloedt? Een breder stuur betekent meer afstand om de impactenergie af te voeren. “Trillingen zijn vooral te wijten aan het materiaal. Bij impacts speelt de breedte inderdaad een rol, maar die is heel klein vergeleken met de rest en het is niet wat pijn zal doen”, stelt Antoine gerust. Dit is dus een vals probleem en je kunt zonder angst je mountainbikestuur versmallen!

Conclusie

Versmallen! Het vinden van de juiste breedte kan enige tijd duren en het is een proces dat meerdere pogingen en soms fouten vereist, maar het is een veilige gok om te zeggen dat velen van jullie met een te breed MTB-stuur rijden. Het heeft alleen maar voordelen om het stuur een paar millimeter in te korten en daarom raden we je ten zeerste aan om over de vraag na te denken. De ideale en universele breedte bestaat niet, het is een individuele keuze die van veel factoren afhangt (spieren, discipline, terrein, maat van de fiets, geometrie, stuurpenlengte, …), maar onthoud dat als de merken een heel breed stuur monteren op nieuwe mountainbikes, dit is met de bedoeling dat ze worden ingekort en niet dat ze zo worden gelaten!