Nieuw gravel | Een 13-speed voor de Sram Force XPLR en Rival XPLR
Door Jan Geys -

Iets minder dan een jaar na de topversie RED is het de beurt aan de Sram Force XPLR- en Rival XPLR AXS-groepen om te worden overgezet naar 13 versnellingen. In afwachting van een volledige review, is dit alvast de eerste informatie:
In augustus 2024 werd Srams nieuwe high-end racegroep, de RED, voor het eerst vergezeld door een XPLR-gravelversie. Deze gravelversie (ontworpen om met één kettingblad te rijden) markeerde, met de introductie van een 13-speed cassette die zowel een breed scala aan versnellingen (van 10 tot 46 tanden) als dicht genoeg bij elkaar liggende schakelstappen mogelijk maakte om het gevoel van ‘gaten’ tussen de versnellingen te voorkomen, een nieuwe mijlpaal voor het merk. Een andere nieuwigheid was de komst van een draadloze, elektronische Full Mount AXS-derailleur die direct op de achteras wordt gemonteerd, zonder derailleurpad, zoals op de nieuwste mountainbike-groepen van het merk.
Vandaag is het de beurt aan hun broertjes – de Sram Force XPLR en Sram Rival XPLR – om in de voetsporen van de RED te treden. Let op, ook de Sram Force- en Rival-groepsets voor de weg (met een dubbel kettingblad) zijn herzien, maar hier blijven we in het offroad-universum en concentreren we ons op de gravelmodellen.
Sram Force XPLR 13-speed
De Sram Force XPLR 13-speed kan duidelijk gezien worden als een iets betaalbaardere, maar nog steeds high-end versie van de Sram RED-groepset. De jacht op grammen is iets minder agressief, wat betekent dat de Force 160 gram zwaarder is dan de RED XPLR (2648 gram versus 2488 gram). Maar ondanks de grotere derailleur en de overstap naar 13-speed, is de nieuwe Force-groepset 84 gram lichter dan zijn voorganger.
De meest zichtbare verandering aan deze nieuwe Sram Force XPLR-groepset is uiteraard de Full Mount derailleur. Deze wordt direct op het frame gemonteerd, op de achteras, zonder derailleurpad. Een robuuste montage die zich al bewezen heeft in de mountainbikewereld en die het ook mogelijk maakt om tot 13 versnellingen te gaan met een 10-46 cassette. Hoewel deze versie in de schijnwerpers staat, kan je ook kiezen voor de klassieke derailleur-optie en een 12-speed met een 10-44 racecassette.
Net als de RED XPLR heeft de Force een nieuw ontwerp voor zijn carbon hendels, met een kleine extra knop bovenop de remgrepen.
Je kan zelf bepalen wat je met deze knop doet. Standaard staat deze ingesteld om te schakelen, maar je kan deze via de AXS-app zodanig configureren dat je er bijvoorbeeld je compatibele gps mee kunt bedienen.
Ook de remmen zijn direct geïnspireerd op de RED, met remklauwen die iets minder opengewerkt en daardoor iets zwaarder zijn. De remkracht wordt echter als vergelijkbaar en zelfs hoger aangekondigd dan die van de vorige Force-groep. Dat is maar goed ook, want die miste wat bijtkracht, in tegenstelling tot de vorige RED die in dit opzicht het grote voorbeeld werd.
De Force heeft nog steeds een carbon crankstel, met optioneel een geïntegreerde vermogensmeter die slechts 40 gram toevoegt aan de weegschaal. Voor het kettingblad heb je de keuze uit twee opties: met 4 armen of vol en aerodynamischer.
Een vleugje originaliteit is er te vinden aan de kant van de Flat-Top ketting, die verkrijgbaar zal zijn in het grijs … maar ook met een nieuwe paarskleurige afwerking! Let op: hoewel deze ketting compatibel is met de 12- en 13-speed XPLR race- en gravelgroepen, verschilt hij echter van de MTB-modellen.
Sram Rival XPLR 13
De Sram Rival volgt de technische lijnen van zijn grote broers, maar met minder edele materialen en vooral minder carbon. Afhankelijk van de versie is hij ongeveer 300 gram zwaarder dan zijn Force-equivalent en weegt hij ongeveer net zo veel als de vorige Rival. Dit is wederom opmerkelijk, aangezien de derailleur aanzienlijk groter is en de cassette in de XPLR-gravelversie van 12 naar 13 versnellingen gaat.
De derailleur is herkenbaar aan de zwarte afwerking en is, ondanks het gebruik van minder verfijnde materialen, volledig demontabel. Reserveonderdelen zijn, net als bij de RED en Force, gewoon in de winkel verkrijgbaar.
De cassette heeft slechts één aluminium tandwiel (het grootste), vergeleken met drie bij de Force-groepset.
De cranks zijn gemaakt van aluminium, met een uitgehold gedeelte dat doet denken aan de XO MTB-groepset. Een aerodynamisch kettingblad is optioneel verkrijgbaar, evenals een vermogensmeter in de as, voor een meerprijs van € 200.
De remhendels zijn gemaakt uit carbon en zeer vergelijkbaar met die van de Force, maar ze zijn niet uitgerust met de configureerbare knoppen. De remklauwen hebben een identieke vorm als die van de Force-groep, maar met een ruwere afwerking.
Sram Force & Rival XPRL: de prijzen
De nieuwe Sram Force XPLR 13-speed groepset wordt aangekondigd met een prijs vanaf € 2.135, of € 2.345 met vermogensmeter. De Rival kost € 1.560 zonder sensor en € 1.740 met sensor. Zoals je ziet, blijft de Force aan de dure kant, maar hij is wel aanzienlijk goedkoper dan de RED (ook al is de prijs van deze laatste gedaald ten opzichte van de stratosferische prijs van meer dan € 4.000 bij de lancering; toch is het nog steeds moeilijk om hem voor minder dan € 3.200 te vinden).
Tot slot willen we nog vermelden dat er een upgradekit beschikbaar zal zijn met de nieuwe remhendels en hun configureerbare knoppen en de nieuwe remklauwen. Met deze kit kan je een draadloze Sram Rival of Force AXS 12-speed groepset van de vorige generatie updaten. Het is ook mogelijk om alleen de derailleur en de 13-speed cassette te kopen om een 12-speed groepset van de vorige generatie een upgrade te geven. Tot slot kan je ook racefiets- of mountainbike-onderdelen combineren. Er is maar één regel: gebruik steeds een trio derailleur/cassette/ketting dat geschikt is voor ofwel de racefiets, gravelbike (XPLR) of mountainbike omdat zij gemaakt zijn om samen te werken. Voor de rest zijn alle combinaties toegestaan.
Binnenkort zullen wij een Sram Force XPLR 13-speed groep ontvangen voor een test, tot snel voor de volledige review.
Meer info via https://www.sram.com/en/sram/gravel
Foto’s copyright Sram