Ontdekking | Geuze Gravelroute: het mirakel van de Zennevallei

Sinds de 13^e eeuw, maar wellicht nog veel eerder, voltrekt er zich in het Pajottenland en langs de rivier de Zenne jaarlijks een mirakel. Spontaan begint er wort te gisten, de basis van geuze. Wij nemen spontaan de gravelbike en gaan op onderzoek naar de oorsprong van deze legende…

Eerst iets verduidelijken. Geuze wordt niet gebrouwen. Geuze wordt gestoken (een ander woord voor gemengd) op basis van verschillende lambiekbieren die tussen één en drie jaar oud zijn. Die jonge lambiek bevat in tegenstelling tot de oude lambiek suikers en gisten, waardoor het mengsel nog gaat nagisten op de fles. Wij steken onze gravelbenen in Sint-Pieters-Leeuw in gang en mengen ons tussen autoluwe wegen, goede gravelpaden en kronkelende kasseistroken naar de oorsprong van de mythe: de rivier de Zenne.

Maar eerst doorkruisen we de uitlopers aan de zuidwest rand van Brussel, namelijk het voorstedelijk gebied nabij Beersel. Het Pajottenland en de Zenne liggen niet ver van onze hoofdstad, en dat word je in het eerste deel van de route gewaar. De Rollebeekstraat hakt er al meteen in. Na het kasteel van Beersel draaien we haaks linksaf en gaat het over een slingerende kasseiklim strak omhoog. De kasseien liggen er bruut bij en de helling blijft maar duren met een eindpiek tot 10%. Gelukkig is een geuze niet zo straf en doemt in de verte de watertoren op waar we genieten van een vergezicht op Brussel.

Lambiek

Daarna krijgen we meer offroad voor de gravelwielen geschoven met de Waaienberg en het populaire Hallerbos als uitschieters in positieve zin. Het bos is een publiekslieveling dankzij het prachtige paarse tapijt van wilde hyacinten die bloeien in de maand april. In die periode is het een drukte van jewelste in het bos, maar vandaag komen we amper een medemens tegen. We doorkruisen in een ijltempo en langs statige dreven het Hallerbos en schieten een eerste brouwerij voorbij.

Het brouwen van lambiek verschilt trouwens van het brouwen van andere bieren door het gebruik  van wilde, gemengde gisten. Lambiekbrouwers voegen in tegenstelling tot andere brouwers geen gist toe aan hun brouwsel. Er ontstaat dus een natuurlijke gisting door spontane besmetting met gisten en bacteriën die in de brouwerij en in de lucht van de Zennevallei aanwezig zijn.

Lambiek, volgens de legende een verbastering van de dorpsnaam Lembeek, is daardoor een van de laatste bieren waarvan de mens het brouwproces nog niet volledig naar zijn hand kon zetten. En laat de route nu juist in Lembeek passeren terwijl we het kanaal en de Zenne oversteken. Vervolgens duiken we heel even over de taalgrens om met een knaller bergop richting Heikruis te fietsen waar een van onze gravelkompanen spontaan zijn fietsduivels ontbindt. De zandwegel is stoffig en kronkelt gestaag naar omhoog.

Pieter Bruegel de Oude

De route is méér dan de Zennevallei en trekt vol door het Pajottenland van Pieter Bruegel de Oude. Hoe deze regio er uitzag, weten we dankzij de impressionante werken van deze 16^e eeuwse kunstenaar. Een statige vierkantshoeve tussen het glooiende landschap, zoals hoeve Bree-Eik (in Bruegels tijd trouwens een rovershol), of een vergezicht vanop een Pajotse “berg” op een gehucht met slechts enkele huizen. Met onze gravelbike ontdekken we inderdaad deze wondermooie, autoluwe en rustige regio. We fietsen op smalle asfaltwegen, knallen over de vele veldwegen en houden halt aan een verlaten kapel…

Hop (Humulus Lupulus) is een lange kruidachtige klimplant en bovendien heb je hop nodig om bier te brouwen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat we hier en daar een hopplantage tegenkomen. Het zijn trouwens de onbevruchte hopbellen van de vrouwelijke hopplant die als grondstof worden gebruikt bij de bereiding van bier. Deze bevatten een geel poeder (hopmeel of lupuline) dat aan bier de bittere smaak geeft en dienstdoet als natuurlijk bewaarmiddel.

Hopbellen die in ons gravelbrein opborrelen, zijn er wanneer we leuke plaatsen of goede gravelstroken die we op de route passeren in herinnering brengen. Zoals de Toscaanse grindstrook vlak naast het imposante kasteeldomein Ter Rijst. Of de oude trambedding nabij het complex Paddenbroek. Of de zalige houten bank naast een verlaten asfaltweg die uitnodigt tot een pauze en een blik op de heuvelachtige omgeving. Indrukken die we niet snel vergeten en nog nagisten in ons geheugen.

Het mirakel van de Zennevallei

En dan gebeurt het zogenoemde mirakel van de Zennevallei. Lambiekbrouwers als Boon, 3 Fonteinen en Oud Beersel gaan er prat op dat de wilde micro-organismen die de lambiek besmetten enkel in het Pajottenland en aan de Zenne te vinden zijn. Omdat we betoverd zijn door het heuvelachtige landschap, houden we dat mirakel (in tegenstelling tot wetenschappelijk onderzoek) graag nog even in stand.

Wie als gravelbiker niet getraind is, hoeft op deze route trouwens geen mirakels te verwachten. Het Pajottenland is voor geen meter vlak; steeds gaat het licht omhoog dan wel naar beneden. Het gevolg is dat de route stiekem de hoogtemeters aan elkaar rijgt en als pittig wordt ervaren, niettegenstaande de autoluwe asfaltwegen en de stedelijke context in het begin van de tocht. Na 100 kilometer en 1200 hoogtemeters voelen onze bovenbenen alvast verzuurd aan. Hoog tijd voor een glas Oude Geuze, het mirakel van de Zennevallei…

Deze Geuze Gravelroute is ontwikkeld door 666gravel, de bikers op de foto’s, in samenwerking met de provincie Vlaams-Brabant. De route kan je zowel bij 666gravel als op de website van de provincie Vlaams-Brabant gratis downloaden…

Komoot – Jouw route naar avontuur. Komoot is een app voor het vinden, plannen en delen van avonturen. Gedreven door het verlangen om de wereld te verkennen en met behulp van aanbevelingen van vele outdoorliefhebbers, is het hun missie om unieke avonturen te inspireren en voor iedereen mogelijk te maken.