Op verkenning van de trails van het wereldkampioenschap MTB Marathon

Gastdorp Grächen

Oudgedienden van de Swiss Epic worden ofwel euforisch, ofwel breekt hen het koud zweet uit bij de plaatsnaam Grächen. In de eerste edities van de Swiss Epic was dit een start- en stopplaats, de laatste halte voor de finale richting Zermatt. Ondergetekende is een van die Swiss Epic-anciens. Dat zorgt ervoor dat ik een aantal trails herken en die meteen ook weer uit mijn geheugen wil wissen. Niet omdat ze niet mooi zijn, wel omdat ze fysisch nog steeds pijn doen. Grächen ligt op een breed zonneterras hoog boven het Mattertal op 1620 meter hoogte. Het is een rustig dorp dat opvalt door zijn natuurlijke schoonheid in een indrukwekkende omgeving waarbij onder andere de Weisshorn, Bietschhorn en zelfs de iconische Matterhorn zichtbaar zijn. Het is hier dat eind september 2019 de wereldkampioenschappen MTB Marathon georganiseerd worden.

Trailguide Odilo Imboden

Voor een parkoersverkenning van een WK Mountainbike Marathon verwacht je een tot op het bot afgetrainde, met geschoren benen en in spannend lycra gehesen racer op een lichtgewicht full suspension. Niet zo met Odilo Imboden: baggy shorts en shirt en een dikke Cube Stereo met 160 millimeter veerweg. ’s Middags stoppen we voor een pizza, ’s avonds drinken we een glas bier en eten we een ijsje op een zonovergoten terras.

En toch knalt Odilo de steilste hellingen op. Maar het is voornamelijk in de afdaling dat hij onwaarschijnlijk snel naar beneden raast. In het centrum van Grächen heeft Odilo zijn eigen snowboard- en bikeshop. Hij is de onbetwiste – winter en zomer – trailmaster in de weide omgeving en daarbovenop dikke pret om mee rond te hangen.

Met ons verblijf in Aktiv Hotel & Spa Hannigalp hebben we het ook uitstekend getroffen: mooie kamers, heerlijke keuken, ongedwongen familiale sfeer.

Het WK-parkoers

Tijdens onze verkenning – nu net een jaar geleden – ligt de track van het parkoers nog niet voor de volle honderd procent vast. De grote lijnen zijn er, de mooiste trails zijn bekend, aan de details wordt nog geschaafd. Omdat wij niet meteen favoriet zijn voor de overwinning tijdens het WK MTB Marathon en al dat klimmen en bergop rijden na een tijdje best gaat tegensteken, roepen wij af en toe de hulp in van lift en shuttle. 

Rondje Grächen

Starten doen we dus in Grächen. Het is nog erg vroeg in de ochtend wanneer wij aan de allereerste klim, van wat belooft een lange dag te worden, beginnen. De klim zal ons naar 2400 meter hoogte brengen, dat betekent een goede zeshonderd hoogtemeters als ontbijt. Die hoogtemeters richting Hannigalp lopen over een brede grindweg. Niets spannend aan, maar bekijk het even zo: het startschot is net gegeven, de adrenaline pompt en een reeks deelnemers vliegt als een bende bezetenen de startblokken uit. Doe dat meteen op een singletrail en je krijgt gegarandeerd problemen. Nu zal er aan een onwaarschijnlijk hoog tempo geklommen worden waardoor het veld meteen uit elkaar getrokken wordt. Echter, het officiële parkoers klimt minder ver en minder hoog dan wij vandaag doen, de renners houden het op een lus net boven Grächen. Dat is vooral jammer voor de renners, de afdaling die wij voorgeschoteld krijgen, is een pareltje.

We maken even een ommetje om van het uitzicht over een langzaam ontwakend Visp te genieten. De Rhône glinstert in de diepte. Een groep spelende gemzen en steenbokken stuift over de rotsen weg nog voor we een fototoestel uit de rugzak hebben kunnen opvissen.

We klimmen over Alpe Hannig verder tot op 2400 meter hoogte. Het landschap is ondertussen flink veranderd. Het is een ruig, desolaat rotslandschap dat voor indrukwekkende uitzichten zorgt. De toegangspoort naar een gletsjerwereld lonkt in de verte. De klim is behoorlijk vervelend. Goedlopende stukken wisselen af met bijzonder steile delen, een goed klimtempo vinden blijft een lastige opgave. Met het zicht op de Distelhorn beginnen we eindelijk aan een heerlijke afdaling die ons langs de Stafelbar terug in Grächen zal brengen. 

Schnapps als brandstof

“De Swiss Epic gaat hier linksaf, maar ik denk dat het voor het WK beter is dat ik hier rechtsaf terug richting Grächen ga”, aldus Odilo. Ik dacht al dat ik me deze trail herinnerde. We zitten ondertussen in het bos, nog steeds hoog boven Grächen, en genieten van het beste wat de streek te bieden heeft. Het is behoedzaam laveren tussen boomstronken en rotsblokken, sturen doorheen veel te krappe switchbacks en brengen met de billen dichtgeknepen die toch wel hoge drop tot een goed einde.

Midden in het bos ontmoeten we een groep wandelaars; verder rijden vooraleer we samen een schnapps gedronken hebben, zit er niet in. Best pittig, zo voor de lunch al aan de sterke drank zitten.

Langs de suonen

Een passage doorheen Grächen, waar wij de tijd nemen voor een middagmaal, en we zijn klaar voor meer trails, meer kicks, meer adrenaline. Het parkoers leidt ons over Bärgji om vervolgens net onder het dorpje Grächen doorheen het Rinderwald aan alweer een fantastische afdaling te beginnen.

Omdat de renners er ongetwijfeld tijd noch oog voor zullen hebben, geven wij alvast een beetje toeristische informatie mee. Voor de bevloeiing van alpenweiden en akkers maakt Grächen gebruik van eeuwenoude waterkanalen, de zogenaamde suonen. Het water dat er doorstroomt, is afkomstig van de nabijgelegen Riedgletsjer. Inventieve landbouwers installeerden een soort waarschuwingssysteem op het water dat hen door middel van een molentje en houten blokjes verwittigde wanneer er water door het kanaal stroomde. 

Grächen – Staldenried – Visp

Odilo gaat er als een speer vandoor. Dit is zijn speeltuin, hij weet hier elke rots en elke steen liggen en is met zijn 160 millimeter niet bij te houden. In de vallei wordt vervolgens de Rhône, via Kalpetran richting Staldenried gevolgd.

Die klim is voor ons niet zo interessant, laat dat maar over aan de echte atleten!

Voor de renners betekent dat een behoorlijk lange klim – tien kilometer en achthonderd hoogtemeters. “Die klim is voor ons niet zo interessant, laat dat maar over aan de echte atleten!” Wijze woorden van onze gids die overduidelijk een voorliefde heeft voor het betere daalwerk. We nemen het hem geen seconde kwalijk. Een shuttle wacht ons op en voert ons meteen tot halverwege de klim.

Waar de weg het bos induikt, stappen we terug onze bikes op en wacht ons nog een pittig en bijwijlen heel erg steil onding. In het gehucht Gspon loopt de weg zo steil dat je moet remmen om niet achteruit te bollen. We hangen in onze frames en martelen benen en pedalen om de steilste stukken toch niet al lopend te moeten doen. Dat lukt helaas niet altijd.

Ook hier gaat het WK-peloton minder hoog, alweer jammer voor hen, de daaropvolgende afdaling, weet je wel? Aan het eind van die klim hebben de renners een goede dertig kilometer gereden. Dat mag voor hen geen probleem betekenen, maar de eerste speldenprikken kunnen hier alvast uitgedeeld worden en zullen pijn doen.

Het wordt een klein beetje vervelend om schrijven, niet om rijden, maar wat volgt is alweer een waanzinnig mooie afdaling. Over Salabode en de Breiterbach tekent het Unnere Riedjiwald voor de volgende kick. Wel minder technisch dan de afdalingen die we reeds deden en op sommige stukken kan behoorlijk wat vaart gemaakt worden. Een renner met goede daaltechniek en een flinke dosis lef moet in staat zijn hier afstand te nemen. Of te recuperen. Er staat immers nog een en ander op het programma. 

We rijden via het oude dorpje Visperterminen, waar Middeleeuwse huizen het centrum vormen, richting Visp, gelegen aan de voet van de hoogste wijnhelling in Europa. De historische binnenstad van Visp ziet er erg verleidelijk uit. Sterker zelfs, er lopen vrouwen en meisjes in bikini, iets wat je eerder aan de Côte d’Azur dan in een Zwitsers bergdorp verwacht. Een lachende Odilo verklaart onze bedenking, er is een beachvolley-toernooi aan de gang.

Visp – Törbel – Embd

In de vallei gaan we voor de eerste keer de Rhône over. Aan de andere kant van de vallei wacht – hoe kan het ook anders – alweer de volgende klim. Die brengt ons via Zeneggen en Törbel richting het prachtige Embd. Al dat klimmen, nee hoor, daar doen wij niet meer aan mee. Odilo regelt een mini-kabelbaan die ons gezellig knus op elkaar gepakt netjes in Embd afzet.

De spreuk wil dat Embd zo steil is dat het ene been van de inwoners korter is dan het andere

De spreuk wil dat Embd zo steil is dat het ene been van de inwoners korter is dan het andere. Hebben we niet kunnen checken, daarvoor waren we enerzijds te druk bezig met het genieten van de onwaarschijnlijk knappe panorama’s en anderzijds hadden we al onze aandacht nodig om over de trails te razen. 

Geheimtip

De afdaling van Embd terug tot in de vallei aan Kalpetran is een geheimtip van de lokale rijders. We zien een paar jongens en meisjes met full face helmen en protectoren zich op hetzelfde pad als ons begeven. Als dat maar goed afloopt. Het is steil en technisch, de 160 millimeter kleine remschijven op mijn Santa Cruz Blur CC worden overdreven warm gestookt doorheen ruim drie kilometer aan switchbacks, drops, rotsblokken en boomwortels. Het is dat type lijn dat je normaal in een bikepark vindt. Hier rijden we erover in een overweldigend knappe natuur.

Jammer genoeg zijn we net te laat voor nog een ritje met de mini-kabelbaan, anders waren we meteen nogmaals naar boven geweest.  

Kalpetran – Sankt Niklaus – Grächen

Van Kalpetran gaat het – voor de renners althans – langs de oevers van de Rhône richting Sankt Niklaus waar ze aan de slotklim naar Grächen zullen beginnen. Zoals gesteld is het parkoers dat wij rijden nog een soort testversie. Maar die testversie leert alvast heel veel over wat de renners te wachten staat.

Wat nu volgt, zullen de renners in tegenovergestelde richting doen. Alweer pech voor hen, voor ons wordt dat een afdaling om in te kaderen. Een langgerekt adrenalineshot dat ons over de meest onwaarschijnlijk trails via Gasenried een goede twintig kilometer lager helemaal tot in de vallei in Sankt Niklaus brengt. Hebben we hier tips voor de renners aan toe te voegen? Niet echt, de afdaling is fantastisch, maar dat is waarschijnlijk maar een magere troost wanneer je die afdaling in de vorm van de slotklim voor de wielen krijgt geschoven. Of misschien toch een tip.

Wanneer je tijd niet langer belangrijk is op deze klim, probeer dan zeker eens te genieten van de uitzichten over Breithorn, Weisshorn, Dom en Täschorn en de blauw glinsterende gletsjers. Zomaar doorheen deze indrukwekkende alpine omgeving rijden zonder er ook maar een glimp van op te vangen, zou echt wel doodjammer zijn.

WK Marathon Grächen

We hebben het officiële parkoers niet helemaal gereden. Van wat vorig jaar bekend was, reden we de belangrijkste delen en genoten wij vooral van de mooiste en meest technische singletracks die de regio te bieden heeft. Vergeleken met de plannen die – een twijfelende – Odilo Imboden toen had, valt het ons op dat zowel afstand als hoogtemeters ingekort zijn. Het oorspronkelijk idee zou meer dan honderd kilometer met ruim vierduizend hoogtemeters bevatten. De langste en hoogste beklimmingen zijn verdwenen waardoor het WK-parkoers nu afklokt op negentig kilometer en 3450 hoogtemeters (70 kilometer voor de vrouwen). Dat is nog steeds een vette kluif. Maar wat we wel kunnen stellen, is dat de volgende wereldkampioenen MTB marathon erg volledige mountainbikers zullen zijn. Hij en zij zullen moeten kunnen klimmen en afdalen overheen bijzonder technisch en uitdagend terrein. Of er tijdens die inspanning ruimte zal overblijven om van de fraaie en indrukwekkende landschappen te genieten, valt te betwijfelen. We willen alvast aanraden om je verblijf met een paar dagen te verlengen. Zowel streek als trails rond Grächen zijn veel te mooi om er zomaar doorheen te racen.

Meer info op:

• De officiële website van het UCI WK MTB Marathon 2019: www.bike-graechen.ch
• Hier vind je Odilo Imboden: www.onesport.bike – www.trailguides.ch
• Algemene info over fietsen in Wallis: www.valais.ch/en/activities/mountain-bike

Met dank aan Aktiv Hotel & Spa Hannigalp en MySwitzerland.com