Test e-MTB | Mondraker Crafty: gemoderniseerd en verfijnd, maar trouw aan zijn karakter
Door Adrien Protano -
De Crafty is al geruime tijd een bestseller bij het Spaanse Mondraker, maar hij moest evolueren om te kunnen wedijveren met de snel oprukkende concurrentie. De komst van de nieuwe Bosch-motor diende als katalysator en in plaats van een simpele upgrade, herontwierp het Spaanse merk het frame, de kinematica van de ophanging en een deel van de geometrie volledig. Het resultaat: een grondig gemoderniseerde Crafty die zijn DNA behoudt, maar tegelijkertijd diverse zwakke punten van de vorige generatie aanpakt. We hebben hem enkele weken aan de tand gevoeld om te zien waartoe dit model werkelijk in staat is:
Het is moeilijk om de historische lading te negeren als je het over de Crafty hebt. Als iconisch model en commerciële pijler van Mondraker, vormde hij het imago van het merk bij het grote publiek. Maar met de komst van de nieuwe Bosch-motor en de snelle evolutie van het e-MTB segment was een simpele update niet langer voldoende: het geliefde frame had een complete revisie nodig, zonder zijn DNA te verraden. Dit is precies de uitdaging die deze nieuwe generatie aangaat om de Crafty te laten voldoen aan de huidige verwachtingen … met behoud van het karakter dat hem tot een bestseller maakte.
Frame
Mondraker maakt geen geheim van zijn invloeden: deze Crafty leunt zwaar op de esthetische codes van de Neat and Sly. Het resultaat is een frame dat aan alle eisen van de huisstijl van het merk voldoet: een scherp silhouet, een messcherpe bovenbuis, een centrale uitsparing in de voorste driehoek … Het DNA van het merk straalt door in elk detail. Er is geen twijfel mogelijk: dit is een pure en direct herkenbare Mondraker.
Qua constructie biedt Mondraker zijn Crafty in verschillende varianten aan. Drie versies hebben een volledig carbon frame, drie andere combineren een carbon voordriehoek met een aluminium achterdriehoek, en een laatste configuratie gebruikt uitsluitend aluminium. Ons testmodel behoort tot de tweede categorie, met een aluminium achterdriehoek.
Op de weegschaal vertonen de Crafty-modellen aanzienlijke verschillen afhankelijk van het componentniveau: onze RR weegt volgens Mondraker 24,2 kg (op onze weegschaal klokte ons testmodel af op 24,5 kg), terwijl de RR SL zakt naar 21,1 kg. De andere versies schommelen rond de 23 kg, een logische weerspiegeling van hun tussenliggende afmontages.
De kabelgeleiding verloopt volledig intern op deze nieuwe Crafty, met een ingang in de balhoofdbuis. Mondraker biedt ook de mogelijkheid om de kabels via de headset te integreren voor wie deze oplossing verkiest. Er zijn ook twee bevestigingspunten voor bidonhouders of een extra batterij, waarvan er één zich onder de bovenbuis bevindt, wat verschillende configuraties mogelijk maakt, afhankelijk van het gebruik en de batterijduur.
Mondraker stelt dat het zich met name heeft gericht op het verminderen van ongewenste geluiden, een vaak onderschat maar essentieel aspect van een e-MTB. Dit vertaalt zich in een stevige bescherming van de liggende achtervork aan de kant van de aandrijving die moet voorkomen dat de ketting gaat klapperen, en een robuuste beschermplaat die de motor, het bottom bracket en het onderste deel van de onderbuis afdekt. Het algehele ontwerp is gericht op het minimaliseren van trillingen en het effectief beschermen van gevoelige gebieden.
Ondersteuning
We hebben het eerder al uitgebreid over de motor gehad: Test | Update Bosch Performance CX: 750 W en 100 Nm, voor wie en met welk doel? Daarom herhalen we hier gewoon de belangrijkste cijfers: 100 Nm, 750 W en 400% maximale ondersteuning. Bij Mondraker Crafty-fietsen van modeljaar 2025 die vóór juli 2025 (de datum van de Bosch-update) zijn geproduceerd, is het mogelijk om de motor te updaten via de app van het merk.
Vanwege de – volgens het merk – grote vraag beschikt de Crafty 2025 over een verwijderbare batterij. Er zijn twee opties beschikbaar (600 en 800 Wh, afhankelijk van het model), en beide zijn compatibel met alle frames.
Het is ook mogelijk om te kiezen voor de 250 Wh Range Extender. De Crafty is tevens voorzien van de nieuwe Bosch Kiox 400-display die werd geïntegreerd in de bovenbuis.
Veringen
Het is onmogelijk te missen: Mondraker heeft op deze Crafty uit 2025 de schokdemper aanzienlijk lager geplaatst dan op de vorige generatie, een keuze die we steeds vaker zien bij verschillende concurrenten. Het doel is duidelijk: het gewicht van de vering dichter bij de trapas en de motor brengen om het zwaartepunt te verlagen. Deze aanpassing lijkt op papier misschien klein, maar speelt een cruciale rol in de stabiliteit en het rijgedrag van de fiets op de trails.
Mondraker heeft gekozen voor een compactere schokdemper dan voorheen, een keuze die gericht is op “het winnen aan gevoeligheid en comfort zonder in te leveren op ondersteuning”, aldus het merk. Mondraker legt ook uit dat het nauw heeft samengewerkt met Fox om een interne afstelling te ontwikkelen die specifiek is voor de Crafty, gekalibreerd om optimaal aan te sluiten bij de Zero-kinematica. Het idee was niet alleen om een ’compatibele’ schokdemper te monteren, maar om een respons te bereiken die perfect aansluit bij het gedrag van het frame. Het resultaat is een responsievere en levendigere achtervering die echt alles benut wat deze nieuwe architectuur te bieden heeft.
Mondraker heeft de kern van zijn Zero-vering niet gewijzigd, maar het merk heeft de gelegenheid aangegrepen om een aantal problemen aan te pakken die bij de vorige generatie werden opgemerkt.
Mondraker heeft de kern van zijn Zero-vering niet gewijzigd, maar het merk heeft de gelegenheid aangegrepen om een aantal problemen aan te pakken die bij de vorige generatie werden opgemerkt. De anti-squat is verlaagd om het induiken van de fiets tijdens het trappen te verminderen, terwijl de hefboomverhouding is herzien voor meer gevoeligheid aan het begin van de slag en een betere ondersteuning in het midden van de veerweg. Subtiele aanpassingen, maar wel aanpassingen die de prestaties van de Crafty op de paden zouden kunnen verbeteren …
Geometrie
Kenmerkend voor Mondraker is de Forward Geometry die we ook op deze nieuwe generatie van de Crafty aantreffen. Het principe blijft onveranderd: een lange voorste driehoek – lees een royale reach – gecombineerd met een zeer korte stuurpen. Het merk pleit al meer dan tien jaar voor dit ontwerp …
Qua afmetingen adverteert Mondraker een reach van 475 mm in maat M/L, gecombineerd met een liggende achtervork van 455 mm, een steile zitbuishoek van 77,5° en een open balhoofdhoek van 64,1°. Het is de moeite waard om te vermelden dat er een tussenmaat M/L is geïntroduceerd om de kloof tussen M en L te overbruggen. Voor onze doeleinden bleek maat M ideaal voor rijders tot ongeveer 1m75 lang; daarboven is maat M/L de meest geschikte keuze.
Met een flipchip kan de balhoofdhoek licht worden aangepast (64,15°) en neemt de reach toe tot 476 mm in maat M/L.
Onderdelen
Onze Crafty RR-testfiets is uitgerust met een Fox 38 Grip X2 Factory-voorvork met 160 mm veerweg en een Fox Float X Evol Factory-schokdemper met 150 mm veerweg.
De aandrijving en remmen komen van Sram, met respectievelijk een GX Eagle T-Type groep en een paar Maven Bronze-remmen met remschijven van 200 mm.
Het onderstel bestaat uit een set Mavic E-Deemax wielen met daarrond een Maxxis Assegai-band (2.5 inch, EXO+, MaxxGrip) aan de voorkant en een Minion DHR II (2.5 inch, EXO+, MaxxTerra) aan de achterkant.
De andere onderdelen komen uit eigen huis, waaronder een aluminium OnOff-cockpit (stuurpen van 30 mm; stuur van 800 mm met een rise van 25 mm). De dropper zadelpen is een OnOff Pija met een verstelbereik tussen 155 mm en 180 mm. Hij is afgewerkt met een zeer goed Ergon SM10-zadel.
Mondraker Crafty: versies, gewicht en prijzen
De Mondraker Crafty S (24,3 kg) is met een prijs van € 6499 het instapmodel:
- RockShox Zeb Base Rush RC-voorvork
- Fox Float X LV Performance-achterdemper
- Sram 70 Eagle-aandrijving
- Sram DB8-remmen
- Aluminium WTB Sportterra-wielen
De Crafty Carbon R heeft een carbon voordriehoek en een aluminium achterdriehoek. Hij weegt 23,9 kg en heeft een prijskaartje van € 7599.
- Fox 38 Grip Performance-voorvork van 160 mm
- Fox Float X Performance-achterdemper van 150 mm
- Shimano XT-aandrijving
- Shimano XT-remmen
- Mavic E-Deemax wielen
- Maxxis Minion DHF/DHR II-banden
Daarboven vinden we de Crafty Carbon RR (24,4 kg) met een prijs van € 8499:
- Fox 38 Grip X2 Factory-voorvork van 160 mm
- Fox Float X Factory Evol-demper van 150 mm
- Sram GX AXS T-Type aandrijving
- Sram Maven Bronze-remmen
- Mavic E-Deemax wielen
- Maxxis Minion DHF/DHR II-banden
De volgende in de rij is de Crafty RR S (22,6 kg) met een prijs van € 9999:
- Fox Podium Grip X2 Factory-voorvork van 160 mm
- Fox Float X Factory Evol-demper van 150 mm
- Sram XO AXS T-Type aandrijving
- Sram Maven Silver-remmen
- Mavic E-Deemax S wielen
- Maxxis Minion DHF/DHR II-banden
Met de Crafty Carbon XR (€ 11.999) wordt overgestapt op een voorvork van 170 mm en een spiraalveer.
- Fox Podium GripX2 Factory-voorvork
- Fox DHX2 Factory-demper
- Sram XO AXS T-Type aandrijving
- Sram Maven Silver-remmen
- Mavic E-Deemax S wielen
- Maxxis Minion DHF/DHR II-banden
De Crafty Carbon RR SL (21,1 kg) met een prijs van € 12.999 krijgt een 100% carbon frame en lichtere componenten:
- Fox 36 Grip X2 Factory-voorvork van 160 mm
- Fox Float X Factory Evol-demper
- Sram XX Eagle AXS T-Type aandrijving
- Sram Code Ultimate Stealth-remmen
- e*Thirteen Sylvan Race Carbon-wielen
Mondraker Crafty: de terreintest
Voor we de trails opgaan, nemen we eerst even de tijd voor een korte stop in de werkplaats. De Crafty wordt standaard geleverd met een vrij hoge cockpit, een gevolg van de vele spacers onder de stuurpen. Dit is niet ongebruikelijk, aangezien iedereen zo zijn of haar voorkeurshoogte kan kiezen, maar op deze specifieke fiets is een lagere positie duidelijk beter. Door een of twee spacers te verwijderen, kan de voorkant beter belast worden, verbetert de precisie bij hoge snelheden en wordt het algehele gevoel evenwichtiger. Dezelfde logica geldt voor het stuur: het terugbrengen van de lengte van 800 mm naar 760 mm bleek beter geschikt voor onze bouw en bovenal natuurlijker om het volledige potentieel van de fiets te benutten.
Hoewel er geen twijfel over bestaat dat de Crafty van onze test een flinke 24,5 kg weegt (voor de RR-versie), vertelt het gevoel tijdens afdalingen een heel ander verhaal. Eenmaal onderweg maskeert de fiets zijn gewicht grotendeels dankzij een doordachte gewichtsverdeling en – bovenal – de interne afstelling die Mondraker voor zijn schokdemper heeft gekozen. Met een snellere rebound dan gebruikelijk is voor dit type veerweg, krijgt de Crafty een levendiger karakter dan verwacht: hij heeft een verrassend speels gevoel voor een e-MTB in deze categorie. Hij is gemakkelijk te positioneren, reageert goed op het van de ene kant naar de andere kant gooien van de fiets en biedt voldoende ondersteuning zonder door te zakken wanneer hij in de bocht onder druk wordt gezet. Hij is niet de meest stabiele fiets in zijn segment, noch degene die het stevigst aan de grond kleeft, maar zijn vermogen om zijn gewicht te maskeren en een levendige en speelse rit te bieden, is een van de bepalende kenmerken van deze nieuwe generatie.
De Zero-kinematica en de samenwerking met Fox bieden een zeer hoog niveau van comfort en controle op ruwe stukken. De Crafty kan veel verduren zonder ooit onstabiel te worden. Verschillende testers merkten de zeer uitgesproken progressie van de achtervering op, wat prettig en geruststellend is bij het nemen van een reeks obstakels. Hij bezit echter niet de onwrikbare stabiliteit van machines die exclusief ontworpen zijn voor enduro en het najagen van de chrono. Het is geen pure racefiets, maar een fiets die zonder aarzelen een endurospecial kan trotseren … mits je bereid bent om hem correct te leiden.
De Crafty vereist immers een minimum aan inzet om zijn volledige potentieel te benutten … maar als je eenmaal begrijpt hoe je ermee moet omgaan, wordt hij echt leuk. Een van de testers vat het goed samen: “Je kunt er rustig mee rijden zonder het gevoel te hebben dat je een vrachtwagen bestuurt, maar je kunt er ook eindeloos plezier aan beleven op endurospecials.” Ook vermeldenswaard: de bandenkeuze maakt een enorm verschil. Met de Assegai vooraan en de DHR2 achteraan zijn de grip en het vertrouwen voorbeeldig, maar het rendement op harde ondergrond kan beter. In modder biedt de flex van de wielset – ongetwijfeld versterkt door de aluminium achterdriehoek – comfort, ook al voelt hij iets minder effectief aan eens op snelheid en op minder chaotische stukken.
Na een afdaling moet je weer klimmen! De Mondraker Crafty heeft aanzienlijke vooruitgang geboekt bergop. Waar de vorige generatie soms finesse vereiste om het evenwicht te bewaren op steile, technische beklimmingen, zet dit nieuwe model de rijder direct in de juiste positie: een steilere zitbuishoek, een natuurlijk gecentreerd gewicht en het voorwiel stevig op de grond. Het resultaat is onmiskenbaar: de fiets klimt meer rechtdoor, kalmer, met veel betere grip en een aanzienlijk voorspelbaarder rijgedrag. Mondraker heeft hier een van de zwakke punten van de Crafty aangepakt en het verschil is al merkbaar vanaf de eerste haarspeldbochten bergop.
We mogen de recente Bosch-update niet overslaan: met meer koppel en vermogen is de motor nog responsiever en capabeler op de zwaarste beklimmingen. Deze verbetering versterkt het gevoel dat de fiets moeiteloos klimt en vormt een perfecte aanvulling op de reeds geboekte vooruitgang in de geometrie.
Verdict
Met deze nieuwe generatie revolutioneert Mondraker de Crafty niet: het brengt een nieuwe focus, verheldert het ontwerp en maakt hem bovenal veel consistenter op de trails. Verbeteringen aan de vering, geometrie en rijpositie veranderen de balans van de fiets ingrijpend, waardoor hij preciezer en wendbaarder wordt. Tegelijkertijd wordt een van de meest opvallende tekortkomingen van zijn voorganger gecorrigeerd: de prestaties bergop. De Crafty is speelser, makkelijker te begrijpen, maar heeft nog steeds dat typische Mondraker-karakter en is daarom niet de meest neutrale of stabiele e-MTB op de markt … en dat is precies wat hem zo aantrekkelijk maakt. Mits je van een fiets houdt die reageert wanneer je hem pusht, is deze Crafty een ongelooflijk boeiende metgezel en even efficiënt als leuk. Een weloverwogen evolutie die een mooie toekomst suggereert.
MONDRAKER CRAFTY
8499,00 €
24,5 kg (Maat M)
- Goede gewichtsverdeling waardoor de fiets een speels karakter krijgt
- Verzorgde kinematica
- Consistentie tussen het frame en de motor
- Het vereist een minimale inzet om de kwaliteiten van de fiets te openbaren
- Niets te melden
Beoordeling van de testers
- Best getest
- Favoriet
- Prijs-kwaliteit
Meer info via https://mondraker.com




