Test nieuw | Shimano XTR M9200 Di2: de draadloze elektronische versie maakt eindelijk zijn opwachting!

Het minste wat we kunnen zeggen is dat er reikhalzend werd uitgekeken naar de nieuwe Shimano XTR 9200 Di2-groep!

De vorige XTR 9100-groep verscheen 7 jaar geleden, wat in de wielerindustrie bijzonder lang geleden is en wat levensduur betreft enkel door de XTR M950 – die van 1996 tot 2002 in productie was – werd geëvenaard.

We herinneren ons ook dat er vroeger al een elektronische XTR Di2 bestond, met als bewijs deze fiets die Julien Absalon destijds gebruikte. Dat was 10 jaar geleden en die bevatte toen nog kabels om de derailleurs (ja, er waren er nog twee) met de shifters en de batterij te verbinden. Vervolgens stapte Shimano af van deze technologie en de XTR 9100 om terug te keren naar een volledig mechanische aandrijving.

Sram heeft er in het topsegment voor gezorgd dat onze vertrouwde staalkabels, en zelfs elektrische kabels, ‘ouderwets’ lijken met de komst van hun draadloze AXS-systeem … nu al 6 jaar geleden! Hoewel de nieuwste XTR-groep kan bogen op vele overwinningen (waaronder de twee olympische titels in Parijs), heeft Shimano een zekere achterstand opgelopen ten opzichte van zijn belangrijkste concurrent en veel marktaandeel verloren in het topsegment.

De reactie van de Japanse gigant is er eindelijk, met deze draadloze XTR M9200 Di2, die we enkele maanden geleden al mochten ontdekken en die we nu gedetailleerd zullen presenteren.

XC en Trail/Enduro: twee XTR Di2-groepen voor de prijs van één

Belangrijke eerste informatie: Shimano presenteerde niet één, maar twee XTR M9200 Di2-groepen! Beide groepen tellen 12 versnellingen, maar de ene is meer bedoeld voor XC, met componenten waarvan het gewicht geoptimaliseerd werd.

De andere is meer bedoeld voor trail/enduro-gebruik, met versterkte onderdelen (crankstel, wielen, remmen), maar ook een compactere aandrijving (gebaseerd op een 9-45 cassette en een derailleur met een kortere kooi) die minder blootgesteld is aan impacts door de grotere bodemspeling.

Weet echter dat (bijna) alle trail/enduro- en XC-componenten onderling uitwisselbaar zijn en dat je dus jouw eigen cocktail kunt samenstellen, geheel naar jouw wensen en behoeften.

XTR Di2 RD-M9250 & M9260 derailleurs

Laten we eerst beginnen met de achterderailleur, of beter gezegd DE derailleurs, want er zijn er meerdere! Voordat we ze in detail bespreken, kijken we eerst naar wat ze gemeen hebben.

De nieuwe 12-speed achterderailleur communiceert draadloos met het schakelmechanisme op het stuur en is uitgerust met een kleine motor die voor het schakelen zorgt.

Shimano stond erop om hun nieuwe XTR-groep bijzonder robuust te maken, en de achterderailleur in het bijzonder. Ook al ziet die er op zich ‘lomp’ uit …

… dan merk je dat hij, eenmaal gemonteerd op de fiets, nauwelijks zijdelings uitsteekt ten opzichte van het frame.

Shimano heeft dus goed nagedacht over het ontwerp van de nieuwe XTR Di2-derailleur, die is voorzien van veel rondingen. Hierdoor kunnen takken en stenen niet aan hoeken of scherpe randen blijven haken.

Houd er ook rekening mee dat de motor automatisch uitschakelt bij een flinke impact en vervolgens terugkeert naar de beginpositie.

De derailleurwieltjes hebben voortaan geen holtes meer waarin modder, gras of kleine takjes vast kunnen komen te zitten. Ook is er geen kooi van carbon; Shimano vertrouwt op aluminium en geeft prioriteit aan robuustheid.

Opgemerkt dient te worden dat Shimano nog steeds gelooft in het nut van de derailleurhanger als zekering tussen de derailleur en het frame, in tegenstelling tot Sram die zijn nieuwste generatie derailleurs nu direct op het frame monteert.

We zien nog steeds stelschroeven om de uiterste standen op het grootste en kleinste kroontje te regelen en om de afstand tussen de cassette en het derailleurwieltje te regelen (B-tension).

Tot slot is het kettingstabilisatiesysteem herzien. Het bestaat uit een dubbele veer die zich bevindt bij de verbinding tussen de kooi en de derailleurbehuizing. Deze veer is betrouwbaarder en onderhoudsarmer dan de Shadow+ die we tot nu toe kenden. Er is ook geen hendel meer om de kooi los te maken en de ketting te verwijderen. Dit vormt voor ons geen probleem, omdat het niet bijzonder moeilijk is om de kooi te verplaatsen. We betreuren het echter dat Shimano geen mogelijkheid heeft geboden om de kooi te vergrendelen om de ketting los te maken en het verwijderen van het wiel te vergemakkelijken, zoals bij Sram wel het geval is.

De Shimano XTR Di2-derailleur, met codenaam RD-M9250, is uitgerust met een accu die zich midden in de derailleur bevindt om te voorkomen dat deze wordt blootgesteld aan weersinvloeden en externe schokken.

Deze kleine vierkante batterij van 310 mAh is verwijderbaar door een klein klepje aan de onderkant van de derailleurbehuizing los te maken. Hij wordt opgeladen met een speciale lader die bij de derailleur wordt geleverd.

Shimano claimt een hogere energiedichtheid voor zijn accu in vergelijking met zijn grote concurrent (zie de foto hierboven voor een vergelijking van de afmetingen van de accu’s van een Shimano Di2 en Sram AXS) en een actieradius van 340 km op basis van een protocol van 30 schakelbewegingen per kilometer; dit is 90 km meer dan Sram. Het spreekt voor zich dat dit zeer comfortabel is en dat we de batterij niet te vaak hoeven op te laden, aangezien we op dit niveau nog nooit problemen hebben ondervonden met Sram-derailleurs. Shimano kondigt ook aan dat de batterij in 1 uur volledig is opgeladen en dat we in slechts 10 minuten voldoende ‘in de batterij hebben’ om 60 km te fietsen. Handig voor het geval je vergeten bent de batterij bij te laden.

De M9250-derailleur is verkrijgbaar in twee kooilengtes: lang (SGS) die past bij het 10-51 cassetteformaat dat we al kennen, en medium (GS) die werkt in combinatie met de 9-45 cassette en zo een compactere en nog robuustere eenheid vormt (zie voor meer informatie het hoofdstuk over de cassette).

De RD-M9260 versie is specifiek voor e-bikes (links) en wordt gevoed door de batterij van de fiets. Het middengedeelte heeft daardoor een iets ander, meer gestroomlijnd ontwerp. Let op: deze voeding is (op dit moment) alleen mogelijk op een fiets met een Shimano-motor.

Deze e-bike versie is verkrijgbaar in een 12-speed uitvoering voor Hyperglide-cassettes en een 11-speed voor Linkglide-cassettes. De eerste optie legt de nadruk op het gewicht, de schakelstappen, de efficiëntie en de schakelsnelheid, terwijl de tweede optie zich meer richt op een soepele bediening, robuustheid en duurzaamheid, ten koste van het gewicht. Shimano adviseert de Hyperglide voor fietsen met lichte ondersteuning of fietsen die bedoeld zijn voor wedstrijdgebruik, en de tweede optie voor fietsen met een full power ondersteuning.

XTR SW-M9250R Di2 shifter

Net als de derailleur voelt de nieuwe draadloze XTR Di2-shifter behoorlijk massief aan als je hem oppakt …

… maar eenmaal op de fiets verdwijnt hij praktisch onder de cockpit en remhendel, dankzij een ontwerp dat hem zeer dicht bij het stuur plaatst. Hij is ontworpen om direct op de klem van de remhendel (zoals hier) of via een speciale klem te worden gemonteerd.

Hij is voorzien van twee onafhankelijke knoppen om te schakelen, die niet onder, maar achter elkaar zitten.

Ze hebben een zeer breed, rubberen contactoppervlak. Ze zijn verstelbaar met kleine schroefjes, waardoor de ergonomie enigszins kan worden aangepast, maar ze werken alleen naar voren en zijn daarom ontworpen om alleen met de duim te worden bediend, niet met de wijsvinger.

De functie van de knoppen om te schakelen is instelbaar via de Shimano e-Tubes app. Je kunt kiezen uit verschillende opties: één versnelling tegelijk schakelen; één keer schakelen door lichtjes te drukken en twee keer door de knoppen helemaal in te drukken; of meerdere versnellingen in één keer door je vinger ingedrukt te houden. Een derde kleine, configureerbare knop bevindt zich op het voorpaneel en stelt je in staat om tijdens het rijden van modus te wisselen of om functies te wijzigen.

XTR CS-M9200 cassette

Zoals vermeld bij de derailleur, zijn er twee cassette-opties voor de nieuwe XTR-groepset. Laten we beginnen met de nieuwe 9-45 (links op de afbeelding) die oorspronkelijk ontworpen is voor endurowedstrijden, maar die ook geschikt is voor XC op een minder heuvelachtig parcours, als je de lichtst mogelijke set-up wilt.

Het doel is om het gebruik van een derailleur met een kortere kooi mogelijk te maken en tevens de installatie van een kleiner kettingblad te stimuleren om een compactere en robuustere ​​aandrijving te verkrijgen met een grotere bodemspeling. Shimano weet natuurlijk dat het 9-tands tandwiel niet ideaal is voor het rendement, omdat de ketting de neiging heeft om ‘vierkant’ te draaien en de druk over te weinig tanden moet verdelen, maar het is een tandwiel dat bedoeld is om slechts zelden te worden gebruikt, bij hoge snelheid in afdalingen, wanneer je sowieso niet veel druk op de pedalen uitoefent. Aan de andere kant profiteren we van kleinere schakelstappen tussen de 12 tandwielen.

Beginnen met 9 tanden vereiste ook een nieuw ontwerp van de spanmoer van de cassette op de freewheelbody. De twee kleinste tandwielen werden daarom samengevoegd en de spanmoer werd geïntegreerd.

De 10-51 cassette is klassieker en leunt nauw aan bij de vorige XTR M9100-cassette. De constructie van de tandwielen van aluminium, titanium en staal werd verder verfijnd, evenals de centrale spider, om wat gewicht te besparen (zie wat lager voor het gewicht van de verschillende componenten).

XTR FC-M9200 & M9220 crankstel

Geen technische revolutie voor het crankstel van de nieuwe XTR M9200-groep, maar wel een afwerking die ruw metaal en geanodiseerd zwart combineert om het XTR-logo te benadrukken.

Zoals je begrijpt, zijn deze cranks nog steeds gemaakt van aluminium en hebben ze een Hollowtech 2-constructie. Dat wil zeggen dat ze uitgehold zijn in het midden.

Het kettingblad heeft een nieuw ontwerp dat voor meer stijfheid zorgt. De tanden variëren van 28 tot 38 stuks.

Er staan ​​twee opties op het programma, die visueel identiek zijn, maar technisch verschillen: de FC-M9220 is versterkt voor trail/enduro, met vier cranklengtes van 160 tot 175 mm en een Q-factor van 176 mm. De FC-M9200 versie voor XC is lichter en biedt drie lengtes van 165 tot 175 mm en een Q-factor van 168 mm.

Graag wijzen we je er ook op dat de cranks van origine beschermd worden door een transparante plastic folie. Dit om de (zeer mooie) afwerking van de cranks niet te beschadigen; iets wat bij diverse oudere XTR-generaties een groot probleem was.

Ketting

De ketting blijft ongewijzigd ten opzichte van de vorige generatie, aangezien er niets wijzigde aan het ontwerp van de kettingbladen en de kransjes. Ook nu zien we uitgeholde schakels.

XTR M9200 & M9220-pedalen

Ze vallen misschien amper op, maar de Shimano XTR-pedalen ondergaan ook een update. De XC-versie is nog gestroomlijnder zonder het contactoppervlak met de schoen te verkleinen en om de voet zo dicht mogelijk bij de as te brengen.

Ook de platformversie is licht aangepast, vooral visueel.

XTR WH-M9200 & M9220 wielen

Nadat Shimano dit segment had verlaten met de vorige M9100-groep (die geen complete wielen had), maakt het Japanse merk nu een comeback in dit segment. Ook hier zijn er twee verschillende modellen, beide voorzien van carbon velgen.

De WH-M9220 is ontworpen voor trail/enduro-gebruik, met 30 mm brede versterkte velgen en 4 mm dikke wanden bij de velghaken om het risico op snake bites te beperken.

De WH-M9220 telt 28 ronde spaken, gemaakt van staal en gebogen aan de uiteinden (J-Bend). Ze zijn gemonteerd op nieuwe naven waarbij de instelbare cup-conus kogellagers vervangen zijn door klassieke ringlagers. Shimano meldt dat het bijzondere aandacht heeft besteed aan de soepelheid van de lagers (afdichtingen, keuze van het vet, enz.). Het freewheel heeft een aangrijphoek van 3,5°.

Voor de XC-versie telde voornamelijk het gewicht, wat wordt aangekondigd onder de 1200 gram! Een opmerkelijke score, die normaal gesproken is voorbehouden aan ambachtelijke assemblages.

Dit is te danken aan een 29,6 mm carbon velg en een originaliteit wat betreft de spaken, die van titanium zijn. De spaken zijn recht en 24 in aantal.

De naven zijn ook los verkrijgbaar. Net als de complete wielen worden ze alleen aangeboden met Centerlock-schijfrembevestigingen en Microspline-freewheelbodies.

XTR BR-M9200 & M9220 remmen

De XC-remmen zijn niet veel veranderd ten opzichte van de vorige generatie, met een minimalistische remhendel en remklauwen met twee zuigers.

De M9220-versie met vier zuigers voor trail/enduro heeft daarentegen een flinke revisie ondergaan! Dit is vooral merkbaar aan de hoofdcilinder die behoorlijk massief is, maar nu parallel en heel dicht bij het stuur staat.

Ook de 4-zuigerremklauw van het trail/enduro-model is herzien, met zuigers van een andere grootte.

Beide nieuwe remmen gebruiken een nieuwe, dunnere minerale olie dan voorheen (rechts, oranje), wat volgens Shimano ook een rol speelt in de verbetering van de prestaties. Van een menging van componenten uit deze nieuwe remmen met oudere Shimano-remmen is echter geen sprake.

De nieuwe kenmerken van deze remmen zijn zo belangrijk en de werking ervan heeft ons zo overtuigd (sorry voor de spoiler), dat we hebben besloten er een apart artikel aan te wijden, met een uitgebreide presentatie en onze testindruk. Meer daarover later.

Shimano XTR M9200: het gewicht

Zoals altijd hebben we alle onderdelen van de Shimano XTR-groep na ontvangst gewogen op onze weegschaal.

We stellen vast dat de XTR M9200-aandrijving qua gewicht goed scoort, maar niet kan concurreren met de beste Sram-rivaal, namelijk de XX SL T-Type. We zitten zelfs 220 gram boven het gewicht van deze laatste, wat enorm is op dit niveau. Onze XTR-set is ook bijna 100 gram zwaarder dan de XX, hij is echter wel iets lichter dan de XO.

Het grootste verschil zit hem echter in het crankstel. Dit is logisch, aangezien het crankstel van aluminium is. Opgelet echter, want hoewel we een M9200 XC-aandrijving zouden krijgen, kregen we de versterkte crankstellen uit de 9220-serie, bedoeld voor trail/enduro. Ter herinnering: het XTR M9100-crankstel woog ongeveer 515 gram, waarmee de XTR bijna gelijkwaardig zou zijn aan de Sram XX. Niet slecht!

Meer over het gewicht van de verschillende componenten vind je in dit artikel: Nieuwe draadloze Shimano XTR M9200 Di2: het op onze weegschaal geverifieerde gewicht.

Shimano XTR Di2: de prijzen

Zoals we net zagen, breekt de XTR-groep geen gewichtsrecords, maar hij scoort niet slecht … En Shimano wilde zich ook op een ander vlak strategisch positioneren: op prijsniveau.

Uiteraard hebben we hier te maken met een topgroep, maar we zien wel dat de prijzen net iets lager zijn gehouden dan bij hun grote concurrent.

In totaal blijft de prijs van de Shimano XTR M9200 Di2-aandrijving onder de 2000 euro, wat respectievelijk 500 en 290 euro minder is dan de Sram XX SL- en XX-groepen. De XTR is echter duurder dan de XO. Het is nog maar de vraag wat de daadwerkelijke prijzen op de grootste verkoopkanalen zullen zijn over een paar weken/maanden, zodra de nieuwigheid eraf is. Zo is het ondertussen mits een beetje zoeken mogelijk om de XX SL voor minder dan 1800 euro te vinden. Let op: er is ook een upgradekit beschikbaar, met daarin de derailleur en de shifter, en dat voor 900 euro.

De remmen kosten naargelang de uitvoering 269 of 299 euro. Dit is iets goedkoper dan een Sram Motive ULT, maar het verschil is klein. Wat de wielen betreft, is er een groot verschil tussen het trail/enduro-model, met een prijs van 1690 euro per paar (een op zich al aantrekkelijke prijs, maar gebruikelijk voor high-end wielen met carbon velgen), en de XC-versie, die 2250 euro kost.

Shimano XTR 9200: de terreintest

Tijdens de perslancering in het Zuid-Spaanse Altea kregen we de gelegenheid om met beide versies van de nieuwe Shimano XTR-groep een testrit te maken: eerst met de trail/enduro-versie op een Orbea Occam, en vervolgens met de e-bike versie op een Orbea Rise.

Vervolgens ontvingen we ongeveer tien dagen voor de lancering de XC-versie (uitgezonderd de remmen) op de redactie, die we op een BH Lynx SLS monteerden en inzetten op onze thuispaden in België.

De draadloze elektronische aandrijving trok natuurlijk als eerste onze aandacht. Laten we de spanning niet langer opvoeren: deze nieuwe XTR Di2-groep functioneert uitstekend. Van de topmodellen van het Japanse merk hadden we ook niet anders verwacht! Het schakelen gaat snel en nauwkeurig.

We kunnen echter niet anders dan concluderen dat het schakelen sterk vergelijkbaar is met die van de vorige mechanische XTR. Logisch, want de ketting, het ontwerp van de kettingbladen en van de tandwielen is niet veranderd. Evenmin is de bedieningslogica van de derailleur veranderd. In dit opzicht blijft Sram duidelijk voorop met zijn nieuwste T-Type aandrijvingen, die een duidelijke verbetering hebben gebracht in termen van soepelheid en efficiëntie bij het schakelen onder belasting. We hebben hier de indruk dat Shimano meer concurreert … met de eerste generaties van de Sram AXS.

Maar laten we ons plezier niet bederven: ten opzichte van de vorige XTR M9100 is het voordeel van de elektronica overduidelijk op het gebied van comfort en gemak. Het indrukken van kleine knoppen voor een levendige en uiterst precieze schakeling, zowel bergop als bergaf, is een luxe waar we snel aan wennen!

Zowel met het XC-model als het e-bike model gebeurt het schakelen voorspelbaar en consistent, ook al horen we soms dat het een beetje kraakt of klikt wanneer we wat harder op de pedalen duwen en daar de elektrische ondersteuning nog bovenop gooien. Maar dat is vooral psychologisch, want de XTR miste nooit een schakelcommando dat we hem gaven.

We zullen moeten afwachten hoe betrouwbaar dit alles is op de lange termijn, maar de nieuwe XTR geeft een prettig, robuust gevoel, en Shimano aarzelde niet om ons mee te nemen op trails die een hoog risico vormen voor de derailleurs. En dat zonder nadelige gevolgen voor de 30 journalisten – en de nieuwe XTR-groepen – die in twee groepen waren verdeeld. De stabiliteit van de ketting tijdens afdalingen is ook erg goed.

Het enige kleine nadeel dat we vaststelden was dat het even duurde voordat we gewend waren aan de ergonomie van de schakelhendels, omdat de knoppen zo dicht bij elkaar zitten dat je met je duim een ​​behoorlijke beweging van de ene naar de andere knop moet maken. Daarentegen zijn het grote contactoppervlak van elke knop en de verstelmogelijkheden erg prettig.

De pedalen behouden hun status als referentie, met een stevige maar makkelijke klik en een perfect stabiele voet als je eenmaal vastzit, zowel op de XC-versie als op het trailmodel.

De remmen verdienen een eigen artikel! We hebben alleen de trail/enduro-versie getest en die was echt fantastisch met zijn remkracht, ergonomie, progressiviteit en gemak waarmee de remmen gedoseerd konden worden. Een masterclass!

De wielen zouden we graag wat langer testen onder verschillende frames die we goed kennen voordat we een uitgebreider oordeel vellen, maar de trail/enduro-wielen gaven ons de indruk vrij neutraal en homogeen te zijn … terwijl de XC-versie ronduit levendig en verrassend licht aanvoelde!

Verdict

Het was geen gemakkelijke opgave voor Shimano om een ​​verouderde (maar gewaardeerde) mechanische XTR M9100 te vervangen. De langverwachte XTR M9200 stelde niet teleur. De nieuwe draadloze elektronische aandrijving is nauwkeurig, snel en efficiënt, en geeft bovendien een goede eerste indruk van robuustheid (wat in de loop der tijd nog moet blijken). We kunnen ons echter niet van het gedacht ontdoen dat Sram al een stap voor is op de Japanse gigant, maar Shimano was slim genoeg om de prijs van de XTR lager te plaatsen dan die van de topklasse groepsets van zijn concurrent. De grootste verrassingen kwamen uiteindelijk van de trailremmen (daar komen we later op terug) en de XC-wielen, die ons een aantal zeer goede dingen lieten zien!

Meer info via https://bike.shimano.com

Foto’s copyright Shimano / Dan Milner