Ontdekking | De witte wegen van de Tour de France 2024 in de Champagne

De wielerwereld is steeds nogal terughoudend in het doorvoeren van veranderingen die de fietstraditie zouden kunnen aantasten, maar begint nu aan zijn revolutie. Zo dringen de gravelwegen binnen in het professionele peloton, tot grote vreugde van het spektakel. Tijdens de Strade Bianche en enkele etappes van de Giro en de Tour de France Femmes raken de renners steeds beter vertrouwd met de witte paden, ook al wisselen ze daarvoor hun racebolides niet in voor onze geliefde gravelbikes. Ze keren daarmee terug naar de vooroorlogse jaren van de wielersport, een tijd waarin de witte paden die in het landschap opduiken en waarlangs wijnbouwers hun gewassen bereiken meermaals deel uitmaakten van het parcours.

Een koude januaridag is het ideale moment om wat bij te lezen, terwijl je gezellig bij het vuur zit. Eén stukje bleef niet onopgemerkt. Bij het lezen van de beschrijving van de Tour de France 2024 werd onze nieuwsgierigheid als gravelbiker geprikkeld. Op 7 juli maakt de negende etappe een grote lus rond Troyes waarbij de witte grindwegen van de Champagne worden aangedaan. Deze paden werden 4 jaar geleden, tijdens de pandemie, ontdekt door Vincent Ancelin.

Een klassieker in wording

Sinds deze aankondiging stroomde het nieuws van alle kanten binnen op de sociale netwerken en leende het zich voor tal van speculaties: deze etappe is al legendarisch nog voordat ze gereden is! Zal het, net als de Strade Bianche in Toscane, een grote klassieker worden?

De profs zullen ongetwijfeld hun wegbanden gebruiken op deze kalksteenpaden. Het is strikt genomen geen gravelrace omdat de renners die dag het departement van de Aube zullen doorkruisen in een rit van 199 km, waarvan 32 km gereserveerd is voor grindpaden. De mountainbikers of crossers in het peloton als Mathieu van der Poel, Wout van Aert of Tom Pidcock zullen er hun hartje kunnen ophalen en zouden als winnaar uit de bus kunnen komen. De Brit en de Belg Remco Evenepoel vertoefden rond Kerstmis al in de Champagne om er de 14 witte grindpaden van de negende rit te gaan verkennen. Ook wij konden ons niet langer bedwingen en wilden zo snel mogelijk op pad.

Een telefoontje naar Vincent Ancelin later bevinden we ons in de Aube. Om daar te geraken moesten we eerst de Ardennen doorkruisen, waar het prachtig maar koud weer was. In de vlakte van Reims veranderde het weer en begon het te sneeuwen! De snelweg A26 werd omgetoverd tot een ijsbaan. De volgende dag zijn de kleine wegen en paden besprenkeld met een dunne witte laag, een beeld dat in de Champagne al van meer dan 10 jaar geleden dateert. Bij het woord wit hadden we hier in de Champagne wel iets anders in onze gedachten dan de rijmlaag op de paden.

De middeleeuwse stad Troyes

De negende etappe van de Tour is 199 km lang, waarvan het grootste deel over de weg gaat. We gaan de rit niet integraal narijden, maar verkennen de stroken die ertoe doen: de witte paden die ongeveer 32 km in beslag nemen. Het leek ons passend om te beginnen in Troyes, waar we het middeleeuwse stadsgedeelte bezochten, en de geschiedenis van de stad te vertellen.

De stad ontwikkelde zich dankzij de Champagne-beurzen waar kooplieden uit Vlaanderen of Italië elkaar ontmoetten. De stad lag op een zeer belangrijke commerciële as. Het succes van deze beurzen werd verzekerd door de graven van Champagne, die de kooplieden veilige reizen beloofden en hun privileges verzekerden.

In de 19de eeuw zag de Industriële Revolutie de opkomst van spinnerijen waaruit Franse confectiemerken werden geboren. Lacoste, Petit Bateau en Le Coq Sportif hebben bijgedragen aan de invloed en rijkdom van Troyes. En de stad heeft niet geleden onder de verwoestingen van de twee wereldoorlogen waardoor het zijn middeleeuwse erfgoed wist te behouden, en waarvan we genieten terwijl we door de smalle straatjes met vakwerkhuizen dwalen.

Door de wijngaarden

Vervolgens rijden we naar het meer van Orient en zijn prachtige landschap waar de renners langskomen. Het werd in de jaren zestig gebouwd om het bekken van Parijs te beschermen tegen grote overstromingen van de Seine en de Marne. Het meer is een rustgebied voor trekvogels en tevens een toevluchtsoord voor de avifauna van het wad en het riet.

Het dorp Barsy ligt vredig tussen de wijngaarden. Daar vinden we Mathis Guérin. Hij is een van de gravelspecialisten van dit departement. Met zijn grote gabarit nam hij al deel aan tal van MTB-marathonevenementen en sindsdien heeft hij zich toegelegd op ultrawedstrijden.

Het begon met de Eroica

Onze witte paden zijn een erfenis van de naoorlogse wegen en maken heden ten dage integraal onderdeel uit van het wielrennen. Het begon in Italië waar de Eroica begin jaren 2000 een doorslaand succes was. Tijdens deze cyclosportieve rijden de liefhebbers van vintage fietsen vanuit Gaïole, in Chianti, over de paden van Toscane. Ook wij waren er al eens bij …

De passie voor oude fietsen zal aanleiding geven tot een legendarisch evenement, grotendeels volgens het originele parcours van de Eroica: de Strade Bianche. Al snel wist de wedstrijd de aandacht te trekken van de profs die deze wedstrijd maar wat graag op hun palmares willen zetten. De erelijst van de nog jonge wedstrijd bulkt dan ook van de grote namen: Philippe Gilbert, Fabian Cancellara, Julian Alaphilippe, Wout Van Aert, Tadej Pogačar, Mathieu van der Poel en Tom Pidcock zijn maar enkele van de namen die in Siena triomfeerden na een dag op de stoffige paden. De Strade Bianche in Toscane werd al snel een monument in de wielersport, net als Parijs-Roubaix. En waarom zouden de witte paden van de Champagne niet hetzelfde enthousiasme ervaren.

Bevroren witte paden

In Loches-sur-Ource is de bevroren grond een ruw blok geworden: er glijdt geen grind weg, de banden grijpen perfect in de bevroren grond. In juli zal het stof ongetwijfeld als een wolk opstijgen en aan het zweet blijven plakken. De coureurs van vandaag zullen eruitzien als de pioniers van de Tour de France, ruig en vies als mijnwerkers. Het gevecht zal genadeloos zijn, de lijdende lichamen zullen zich onder het frame plooien om deze kleine heuvels zo snel mogelijk te beklimmen.

Gelukkig hebben we gravelliefhebbers – en wijnbouwers – Raphaël Piconnet en Paul Clergeot als gidsen! Ze nemen ons mee op een tocht door de Côte des Bar, een heuvelachtig gebied in de Champagnestreek waar de renners van de Tour de France zullen passeren. De paden van deze heuvels leken ons kronkeliger en technischer dan die van de Eroica, gezien onze ervaring als deelnemer. Op de smalle afdalingen moet je snel en rechtdoor gaan.

De jongens die ook in de klassiekers uitblinken zullen hier ongetwijfeld in het voordeel zijn en strijden om de overwinning. Op de top van de heuvels, waar soms een cadole staat, geniet je van geweldige panorama’s. Een cadole is een oude wijngaardhut die gemaakt is van droge stenen en als schuilplaats diende om wijnbouwers te beschermen tegen hitte of slecht weer.

De schoonheid van het landschap

In Essoyes bereiken we de plek waar Renoir zo graag schilderde. Het omringende landschap was een inspiratiebron voor de meester. Het aanschouwen van het Champagne-landschap, waar de wijnranken de heuvels omringen met hun geometrische lijnen, zorgt voor rust. Wij rijden er over de harmonieus ontworpen witte paden. De schoonheid van onze sport gaat hand in hand met die van de impressionistische schilderijen.

Aan het einde van onze tocht nodigen Raphaël en Hannah ons uit in hun Domaine de Bichery om er hun champagne te proeven. In Neuville-sur-Seine telen ze enkele hectaren Pinot Noir, Pinot Meunier en Chardonnay volgens de biologische landbouw. Een evidentie voor Raphaël, die dit familieland koestert. Deze champagnes komen allemaal uit één oogst en hun fermentaties zijn natuurlijk, zonder toegevoegde suikers. Wanneer we een fles La Source proeven, proeven we een opmerkelijke vintage, die alle rijkdom van dit uitzonderlijke terroir weerspiegelt.

Op deze dag in januari werden we – aan de vooravond van wat een nieuwe legendarische rit van de Tour de France zal worden – bedwelmd door de Champagnestreek met zijn schitterende witte paden. De show kan op zondag 7 juli beginnen.

Praktisch