Classified: twee kettingbladen en een achterderailleur … in de naaf

Vergeet de 1×11, 1×12, zelfs de voorlopig nog erg geheime 1×13, ziehier de 1×22! Wie gehoopt had om verlost te zijn van ‘de tafels van vermenigvuldiging voor bikers’ moeten we nog even teleurstellen. Het Belgische Classified combineert de voordelen van een enkel crankstel op vlak van eenvoud en efficiënte met die van het dubbel crankstel op vlak van bereik.

In onze voorstelling van de Ridley Kanzo Fast hadden we reeds een tipje van de sluier opgelicht en beloofden we je de volledige uitleg van dit bijzonder interessant systeem. Kort gesteld, is bij een Classified-aandrijving de functionaliteit van de voorderailleur helemaal geïntegreerd in de achternaaf. Bij een klassieke aandrijving met twee kettingbladen is het verschil in grootte tussen beide kettingbladen steeds behoorlijk groot. Schakelen tussen beide kettingbladen betekent steeds een grote sprong van de ketting met het risico dat de ketting eraf springt of tussen het frame geklemd geraakt.

Adviseur en ambassadeur

Wie alvast overtuigd is van het systeem, is Tom Boonen. “Met Classified had ik nooit voet aan de grond moeten zetten op de Taaienberg en had ik misschien mijn vierde Ronde van Vlaanderen gewonnen.” Tom Boonen investeerde meteen in het product en zal als aandeelhouder ook een rol vervullen als adviseur en ambassadeur van Classified. “Onze technologie is enorm vernieuwend en we verwachten een definitieve doorbraak in 2021, misschien zelfs al in het profpeloton. Bovendien is Classified gevestigd in Vlaanderen: ik steek dan ook graag mijn schouders onder dit product dat geproduceerd wordt in het hart van de wielerwereld.”

Slimme achternaaf

1×22 – of beter gesteld 1x2x11 – steekt het hart van het systeem in de naaf van het achterwiel. Langs de buitenkant merk je amper verschil met een aandrijving met slechts een kettingblad: kettingblad vooraan, ketting, een cassette met elf of twaalf kransjes en een achterderailleur. Het is pas wanneer je aandachtiger naar de naaf van het achterwiel en de steekas kijkt, dat je merkt dat deze groter dan gemiddeld is. En daar is een goede reden voor.

Het is namelijk in deze naaf dat het versnellingssysteem zich bevindt. Het ‘grote’ kettingblad komt overeen met het gebruik van de versnellingsbak van de fiets op een volledig conventionele manier, alsof het achterwiel een normale naaf heeft en zonder extra wrijving. Het is pas bij het schakelen naar het ‘kleine’ kettingblad dat de ‘Power Shift-naaf’ ingrijpt. De ‘Instant Power Shift’-technologie laat je toe binnen de 150 milliseconden te schakelen van het grote kettingblad naar het virtuele kleine kettingblad, zelfs onder belasting. Volgens Mathias Plouvier, CEO en mede-oprichter van Classified, kent dit talloze voordelen: “Niet alleen de wielerprof, maar ook de recreatieve fietser geniet van een enorm toegenomen schakelcomfort. De versnellingsbak in onze slimme wielnaaf bestaat uit ongeveer honderd componenten en wordt draadloos geactiveerd.”

Om het systeem te laten werken, heb je nog steeds een energiebron nodig, maar ook hier biedt Classified een interessante oplossing: in de steekas zit een kleine batterij die draadloos via inductiespoelen de nodige energie naar de hub overbrengt. De slimme steekas communiceert draadloos met het stuur, terwijl de ANT+ integratie je huidige overbrengingsverhouding doorgeeft aan je fietscomputer. Een batterijlading zou voldoende energie leveren voor 10000 keer schakelen, wat volgens Classified gelijk moet staan aan 3 tot 6 maanden gebruik. Aan de kant van de shifter zit een kleine CR1632-batterij waarvan de levensduur wordt aangekondigd als voldoende voor ‘minimaal een jaar gebruik’.

Aan de linkerzijde van het stuur komt de stuurmodule die wordt aangesloten op de Di2-shifter. Deze staat in verbinding met de steekas en geeft zo de nodige schakelcommando’s door.

Voor- en nadelen

Het meest voor de hand liggende voordeel lijkt ons het enorme bereik ten opzichte van een systeem met slechts één kettingblad. Met het Classified-systeem heb je aan één 11-40 cassette voldoende om het bereik van 520% ​​dat Sram biedt met zijn 10-52 cassette te evenaren. Bijkomend voordeel is dat de stappen kleiner zijn. Met dit in het achterhoofd kan er flink gewicht bespaard worden op de cassette terwijl de schakelverhoudingen en afstelling van je achterderailleur even eenvoudig blijft.

Een ander voordeel is de mogelijkheid om gemakkelijk en snel (150 ms) te schakelen, zelfs onder zware belasting: het systeem zou probleemloos werken tot 1000 Watt, genoeg om snel op onvoorziene steile beklimmingen te reageren of na de bocht bliksemsnel weg te schieten. En vermits de ketting niet van kettingblad hoeft te wisselen, stellen we ons voor dat de overgang soepeler verloopt dan bij een traditionele opzet met een dubbel kettingblad.

Classified heeft bij de ontwikkeling van de naaf rekening gehouden met betrouwbaarheid en bruikbaarheid: het systeem gebruikt twee verschillende sets vrijlooppallen (één voor elke modus) om de slijtage te verdelen. Zo is onderhoud amper nodig, behalve wanneer de lagers versleten zijn. De hubshell kan makkelijk van de naaf losgekoppeld worden wat ervoor zorgt dat je meerdere wielsets met een Classified-hubshell kan combineren met slechts één Power Shift-naaf. Stel dat je als wedstrijdrenner snel van wiel moet wisselen, volstaat het een wiel met Power Shift-naaf te plaatsen met dezelfde slimme steekas.

Met betrekking tot het gewicht kondigt Classified aan dat een complete aandrijflijn ongeveer evenveel weegt als een Shimano GRX Di2 compleet met DT Swiss 350-naaf. Klinkt interessant, maar wij hebben ons even aan het rekenen gezet: op basis van de gewichten die Shimano en DT Swiss aankondigen en in de veronderstelling dat een Classified-cassette in 11-32 ongeveer driehonderd gram moet wegen, komen wij op een extra gewicht van ongeveer driehonderd gram in de naaf. Dat maakt het totaalgewicht van de fiets natuurlijk niet zwaarder, er situeert zich enkel meer gewicht in de achternaaf. Het gewicht van de vervangen onderdelen (voorderailleur, één kettingblad, traditionele naaf, steekas en cassette) komt ongeveer overeen met het gewicht van de Classified-onderdelen, vaak zelfs lichter.

Voor gravelgebruik of racefietsen, lijkt ons het Classified-systeem bijzonder interessant en kan het een absolute meerwaarde betekenen. Voor de mountainbike liggen wat ons betreft de zaken iets ingewikkelder. Tijdens het mountainbiken heb je veel meer tempoveranderingen en daar spelen die extra grammen in de achternaaf toch wel hun rol. Extra gewicht aan de achternaaf heeft zijn invloed op de gewichtsverdeling van de fiets, wat dan weer zijn invloed heeft op de werking van de vering.

Wat ons nog een vervelend punt lijkt, is dat een specifieke cassette vereist is. En deze cassette wordt – voorlopig althans – enkel door Classified ontworpen. Kijken we naar het geheel van de onderdelen dan is het logisch dat enkel Classified deze cassette in de aanbieding heeft, maar het feit dat je geen Shimano-, Sram- of zelfs Campagnolo-cassette op een Classified-naaf kan monteren, zou wel eens voor een aantal gebruikers een spelbreker kunnen betekenen. Langs de andere kant voorziet Classified in voldoende verschillende cassettes: 11-27, 11-30, 11-32 of 11-34 waardoor je voor elk terrein wel de juiste verhouding moet vinden.

Technisch gezien is het een erg interessant concept. Tot op heden is het moeilijk in te schatten in welk stadium van het project Classified zich daadwerkelijk bevindt. Na zeven jaar van ontwikkelen lijkt Classified klaar voor de commercialisering en de strijd aan te gaan met de dominante speler op de markt, Shimano. Tijd ook voor Classified om verder te gaan en het publiek de kans te geven om de argumenten daadwerkelijk te verifiëren. Pas dan zullen we weten of deze naaf echt de aangekondigde – en hopelijk duurzame – revolutie op het gebied van aandrijving vormt. Met Ridley heeft Classified alvast een eerste speler aan boord. De Kanzo Fast gravelbike zal uitgerust worden met de Classified-technologie. Verder is Tom Boonen reeds in vergevorderde gesprekken met een aantal grote fabrikanten om deze technologie op hun fietsen aan te bieden. 

Meer informatie : classified-cycling.cc