Test | Cannondale Topstone Carbon 1 Lefty: in een staat van gewichtloosheid

Cannondale sprong in 2015 al snel op de gravelkar met de Slate. Het merk bracht dat model destijds onder in de categorie New Road, genoeg om toen al de meningen te verdelen!

Ondertussen vloeide er heel wat water naar zee en werd gravel een discipline op zich. In 2019 verscheen bij het Amerikaanse merk de Topstone. Deze veelzijdige gravelbike was tot 2021 uitgerust met een vaste voorvork, maar Cannondale bracht ondertussen ook nog een versie met een Lefty-voorvork en achterdemper uit. Zoek overigens niet langer naar de Slate, want die verdween in tussentijd al uit het gamma. Anno 2023 bestaat het gravelgamma van Cannondale uit de SuperSix Evo, een model dat gericht is op prestaties, en de veelzijdige Topstone.

Frame

Het frame van de Topstone is volledig uit carbon gemaakt. Hier en daar zie je zeer fijne lijnen, maar dat wil niet zeggen dat hij de lichtste van de klas is. De Cannondale Topstone klokt immers af op 9,8 kilogram.

Cannondale koos standaard voor een flexibele zadelpen om de trillingen van het terrein weg te filteren en de berijder meer comfort te bieden. Maar het Amerikaanse merk geeft wel mee dat de Topstone is ontworpen om een telescopische zadelpen met een diameter van 27,2 millimeter te monteren. Genoeg om de veelzijdigheid van dit model nog wat te vergroten. Het frame biedt voldoende ruimte voor banden tot 700×45, waarbij er aan elke kant van de band 6 millimeter vrije ruimte zou moeten overblijven. Montage van 650b-wielen is ook mogelijk. Kabels lopen intern door het frame en achteraan kan er een achterspatbord gemonteerd worden.

Als je niet kan weerstaan aan de lokroep van het avontuur, dan zal de Topstone je niet tegenhouden. Cannondale heeft hem uitgerust met meerdere bevestigingsnokken voor bagagetassen. Zo zien we bevestigingen voor twee bidonhouders plus een bevestiging voor een reserveband (standaard meegeleverd) in het frame en zijn er ook nog bevestigingen bovenop de bovenbuis.

Veringen

De veringen, jawel, zijn misschien wel de grootste eyecatchers bij het bekijken van de Cannondale Topstone. Net als destijds op de Slate zien we vooraan een Lefty Oliver-vork. Deze laatste onderging ondertussen enkele grote veranderingen, al blijft de veerweg van 30 millimeter ongewijzigd. Cannondale liet de dubbele kroonconstructie van het Oliver-model uit de tijd van de Slate achterwege. In de plaats kwam een carbon chassis zoals we ook op de Lefty Ocho, het MTB-model, zien. Het resultaat is een vork met één poot en één kroon die 1340 gram aftikt op de weegschaal.

Headshock-vorken staan bekend om hun lage wrijving omdat ze glijden op naaldlagers en niet op geleidingsringen. Deze Cannondale Lefty Oliver is geen uitzondering op de regel en verraste ons in het terrein (spoiler: ten goede!). Cannondale legt uit dat op deze nieuwe versie van de Lefty Oliver de aanpassing van de rebound geïsoleerd werd van de aanpassing van de compressie, wat het aanpassingsbereik 60% groter maakt dan bij de Lefty op de Slate. Bovenop de vork zit een lockout waarmee je de Lefty Oliver kunt vergrendelen voor de sprint of voor het zachte asfalt. Het gaat om een complete vergrendeling, wat op dit soort fietsen een pluspunt is.

Maar de Lefty is niet de enige specificiteit van deze Topstone, aangezien dit model ook is uitgerust met een steekas genaamd “KingSpin” en wiens missie het is om de trillingen te filteren en (een beetje) meer comfort te bieden aan de berijder. Dankzij dit systeem verkrijg je 30 millimeter veerweg ter hoogte van het zadel en 10 millimeter ter hoogte van het achterwiel, zonder dat het systeem al te veel invloed heeft op het gewicht.

Concreet gaat het meer om een “softail”-systeem dan om een echte vering. Er is geen draaipunt op de liggende achtervork of kort bij het bottom bracket, want het geheel rekent sterk op de vervorming van het carbon. De staande achtervork is nu niet langer aan de zitbuis bevestigd, maar ermee verbonden door middel van een as, de fameuze KingSpin. Door deze as heeft de staande achtervork enige mobiliteit ten opzichte van de zitbuis en de bovenbuis, waarvan de complexe vormen werken als een bladveer. Het geheel kan daardoor veel meer vervormen dan op een frame met een klassiek design.

Geometrie 

Qua geometrie kenmerkt de Topstone (in maat M) zich door een balhoofdhoek van 70,5 graden, een zitbuishoek van 72,4 graden, een reach van 373 millimeter en een liggende achtervork van 420 millimeter. Om een ​​frame aan te bieden dat zo goed mogelijk aansluit bij de maat van de berijder, is deze geometrie schaalbaar volgens de maat van het frame. Dit concept kreeg de naam “Proportional response”; zo varieert de reach van 361 millimeter in maat XS tot 386 millimeter voor het frame in maat XL.

Naast de belofte dat de fiets zeer wendbaar is en de algehele stabiliteit van de fiets werd verbeterd, legt Cannondale uit dat het ook de “OutFront Geometry” heeft overgenomen die te vinden is op de F-Si of de SuperX-crossfiets. Dit bestaat uit het combineren van een vork met een offset van 55 millimeter (waar dit over het algemeen 44 millimeter is) met een balhoofdhoek van 70,5 graden.

Onderdelen 

We ontvingen het topmodel van de Cannondale Topstone met een prijs van 8999 euro. Zoals eerder gezegd, is het een Lefty Oliver met een carbon chassis en 30 millimeter veerweg die de voorkant van deze Topstone siert.

Voor aandrijving en remmen vertrouwt Cannondale op Sram en zijn Force eTap AXS XPLR-assortiment (XPLR duidt het gravelgamma aan en eTap AXS de draadloze technologie). De remschijven hebben een diameter van 160 millimeter, terwijl de aandrijving is opgebouwd rond een 40t-crankstel en een 10-44 cassette.

De wielen dragen de signatuur van HollowGram, Cannondale’s eigen merk voor premium accessoires. Hier gaat het om carbon velgen van 27 millimeter breed die voorzien zijn van naven uit eigen huis en uitstekende Vittoria Mezcal-banden (700 x 44c Graphene 2.0). Het gewicht voor de set wielen: 1450 gram.

Net zoals op de Cannondale Scalpel HT werd ook hier een veelzijdige sensor geïntegreerd in de naaf van het voorwiel. Hiermee worden gegevens vastgelegd die betrekking hebben op de rit, zoals de snelheid of de afgelegde afstand, maar ook informatie over de levensduur van de fiets, zoals de dag van registratie bij Cannondale of de onderhoudsintervallen. Deze verschillende gegevens kunnen vervolgens rechtstreeks worden geraadpleegd op de smartphone-app van Cannondale.

Stuurpen en stuur zijn uit aluminium en afkomstig van Cannondale. Op sommige gravelbikes zien we sturen met een vrij extreme flare (de hoek naar buiten toe van het onderste deel van het stuur) van meer dan 30°, hier bedraagt de flare slechts 12°. Ter vergelijking: een racestuur heeft een flare tussen de 0 en 4°, terwijl een gravelstuur pas echt “typisch” begint te worden vanaf 20°. Tot slot maken een flexibele carbon SAVE-zadelpen en een Fi’zi:k Argo X3-zadel de uitrusting van deze Topstone compleet.

Versies en prijzen

Naast deze Topstone Carbon 1 Lefty, het meest luxueuze model in het assortiment, staat er nog een tweede configuratie met een Lefty Oliver-vork in de catalogus: de Topstone Carbon 2 L. Dat model bestaat in twee kleuren (zwart of kanariegeel) en kost 5199 euro. Van deze carbon Topstone bestaat ook een versie met een vaste voorvork, in configuraties variërend in prijs tussen 2949 en 8999 euro.

Cannondale Topstone Carbon 1 Lefty: de terreintest

Cannondale is altijd al een buitenbeentje geweest en dat is nog steeds te zien aan deze Topstone. Of het nu gaat om de Lefty, de kleine achtervering of zijn algemene look: deze gravelbike onderscheidt zich van zijn soortgenoten, zonder echter te shockeren of te overdrijven. Het wekt in ieder geval onze nieuwsgierigheid op.

Met een totaalgewicht van 9,8 kilogram is hij niet echt een vedergewicht voor een high-end gravelbike. Maar eens onderweg geeft hij meteen een lichte en dynamische indruk. Accelereren gaat vinnig en scherp en de kleine KingSpin-achtervering geeft absoluut niet de indruk de energie van de bestuurder op te vreten. Integendeel, we hebben het gevoel dat het frame zeer efficiënt is en dat dankzij een perfect afgemeten stijfheid er geen duizenden watts vereist zijn om er het beste uit te halen.

Op lange beklimmingen is hij zeer efficiënt en aangenaam, en ook op het vlakke is het heel gemakkelijk om de snelheid erin te houden. Op al deze punten moeten we zowel de kwaliteit van het frame prijzen, als van de Cannondale Hollowgram-wielen die, zonder dat ze zo lijken, veel dynamiek aan het geheel geven. Ook zij zijn net zoals het frame niet te stijf of te veeleisend.

De Cannondale Topstone mag in al het voorgaande de lichtere gravelbikes zonder vering recht in de ogen kijken, maar zijn echte speelterrein ligt natuurlijk in de ruwere paden. Laten we duidelijk zijn: we houden van eenvoud op een gravelbike en we zijn geen onvoorwaardelijke fans van veringen in dit segment. Maar in dit geval moeten we toegeven dat de perfect afgemeten 30 millimeter van de Lefty aan de voorkant een leuk extraatje is waar we regelmatig de voordelen van merken. En wanneer je de voorvering niet wilt gebruiken, bijvoorbeeld op de weg, dan is het altijd mogelijk om de vork te blokkeren. De lockout op de vork is erg toegankelijk en het stoorde ons niet dat we de vork niet vanaf het stuur konden blokkeren. Merk ook op dat de blokkering totaal is, wat merkbaar is op dit soort fietsen.

Over het algemeen worden de kleine schokken zeer goed gefilterd door de upside-down vork waarvan de gevoeligheid een van de belangrijkste eigenschappen is. Dit maakt de Topstone bijzonder rustgevend om over oneffen terrein te rijden. De Lefty opent voor de Topstone ook de deuren om ermee deel te nemen aan zwaardere wedstrijden, op het randje van het mountainbiken, doordat je dankzij de vork vooraan extra grip hebt. Dit zorgt voor een zekere gemoedsrust om de machine onder alle omstandigheden onder controle te houden.

Het hebben van een verende voorvork op een te stijf frame is nutteloos en kan zelfs onaangenaam blijken vanwege een gebrek aan algehele consistentie. Op de Topstone is de alchemie perfect met dank aan de KingSpin achteraan die absoluut niet voelbaar is tijdens het trappen en die geen merkbare pompende of andere parasitaire bewegingen genereert, maar wel bijzonder goed de trillingen filtert. Ook de flexibele zadelpen draagt zijn steentje bij om het comfort te vergroten.

Een ander punt dat we erg op prijs stelden op de Topstone is de geometrie. Het is een gravelbike waarop al onze testers een zeer goede zitpositie vonden, met een houding die zowel prestatiegericht als comfortabel is, zodat het bijzonder aangenaam is om lange tijd rond te rijden met deze fiets.

Ook op de rest van de onderdelen hebben we niets aan te merken: de Sram Force AXS XPLR-groep werkt perfect en het is nog steeds prettig, soepel en precies schakelen met de elektronische derailleur. Met de 10-44 cassette en het 40t-kettingblad voelden we ons niet beperkt. De Sram-remmen werken goed, hoewel ze niet de sterkste zijn. We hebben al het goede over de wielen al gezegd, maar ook de uitstekende Vittoria Mezcal-banden moeten we benadrukken. Deze zijn stevig, gripvast en geruststellend en scoren ook goed qua rolweerstand.

Verdict

De Cannondale Topstone behoort tot de beste gravelbikes die we tot nu toe hebben getest. Ook al houden we meestal van eenvoud in dit segment – voor een duidelijk onderscheid met onze mountainbikes – kunnen we toch niet verbergen dat we genoten van elke seconde die we aan het stuur van deze atypische en bijzonder innemende fiets hebben doorgebracht. Door ermee te rijden, besef je duidelijk dat hij niet origineel is om enkel maar origineel te zijn, maar dat zijn bijzonderheden logisch zijn en een echte meerwaarde bieden tijdens het rijden. Het is vooral de geslaagde cocktail van prestaties en comfort die ons heeft overtuigd. Natuurlijk schrijven we dit allemaal met onze achtergrond als mountainbiker, die blijft erg aanwezig, en deze fiets zal misschien gravelaars die uit het wegwielrennen komen wat minder aanspreken. Maar wat ons betreft is hij een succes. Helaas dat hij 8999 euro kost, een prijs die kan worden verklaard door de technologie en de originaliteit van de fiets, maar die eerlijk gezegd aan de hoge kant is. 

Meer info via www.cannondale.com