Test nieuw | Pinarello Dogma XC: een radicale en atypische MTB!

Om de oorsprong van de ontwikkeling van deze nieuwe Pinarello Dogma XC volledig te begrijpen, moeten we een klein stapje terug doen. Dit is niet de eerste mountainbike van Pinarello – in de jaren 90 en begin 2000 had het merk er ook enkele ontwikkeld – maar het is ondertussen al jaren geleden dat er nog een model in de catalogus stond. Pinarello is echter een trouwe partner van Ineos-Grenadiers, het vroegere Team Sky op de weg. Dat team heeft een jong wonderkind genaamd Tom Pidcock in de gelederen, die niet alleen uitblinkt op de weg en in het veldrijden, maar ook enorm van mountainbiken houdt en dat absoluut wil blijven doen.

Enige probleem: Pidcock reed tot dan toe op een BMC Fourstroke-frame van de vorige generatie (waarmee hij ook olympisch kampioen werd) … Zelfs geheel zwart en zonder stickers is dat geen ideaal beeld naar de buitenwereld toe, en Pinarello besefte dat ze iets misten. Ondertussen heeft het het mountainbiketeam van Ineos zich ook nog versterkt met de komst van Pauline Ferrand-Prévot. Kortom, het merk had echt een mountainbike nodig om deze kampioenen uit te rusten! En zelfs twee, aangezien er uiteindelijk in recordtijd een full suspension en een hardtail werden ontwikkeld.

Fausto Pinarello, de zoon van de oprichter en huidige CEO van het merk, legt ons uit dat dit soort zeer exclusieve projecten deel uitmaken van het DNA van het merk: “Pinarello staat synoniem voor exclusiviteit, het is haute couture. We zijn gewend om kleine seriefietsen voor profs en onze teams te produceren en voor het uitvoeren van complexe projecten in zeer korte tijd, voor tijdritten of de piste. We hebben deze methodologie eenvoudigweg toegepast op onze mountainbikes, door de ervaring van onze R&D-teams te combineren met het inhuren van nieuwe specialisten op het gebied van de sector. In slechts 9 maanden hebben we de full suspension Pinarello Dogma XC ontwikkeld op basis van de verzoeken van Tom Pidcock, en daarna volgde de hardtail, wat een wens was van Pauline Ferrand-Prévot.”

Recordtijd of niet, het lijkt erop dat deze fietsen goed ontwikkeld zijn, aangezien de prototypes zeer weinig aanpassingen ondergingen voordat ze in wedstrijden werden ingezet … en een eerste overwinning behaalden tijdens hun eerste race in de openingsmanche van de World Cup MTB 2023 in Nové Mesto! Vervolgens werden Tom Pidcock en Pauline Ferrand-Prévot beiden wereldkampioen MTB met een Pinarello! Laten we eens concreet kijken hoe dit zich vertaalt.

Pinarello Dogma XC: de aanwijzingen van Tom Pidcock

Fausto Pinarello en zijn team zijn duidelijk: in principe hebben ze een fiets ontwikkeld puur met het doel om aan de eisen van de atleten in hun team te voldoen, zonder na te denken over de productie. Voor de full suspension drong Tom Pidcock vooral aan op 3 punten, nadat hij bijna 10 andere XC-fietsen van de grootste merken had geprobeerd.

1. De stijfheid

In een tijd waarin we het steeds meer hebben over ‘een fijne dosering van stijfheid’, wilde Tom Pidcock geen concessies doen. “Ik ben klein van formaat, maar ik ben krachtig dankzij het wegwielrennen. Ik heb een fiets nodig die al deze energie perfect weet door te sturen, om pijlsnel te reageren.”

Pinarello heeft daarom veel werk verricht aan de zone rond het bottom bracket met een uniek ontwerp met een versterkende ‘brug’ tussen de onderbuis en de zitbuis. Het doel daarvan is duidelijk om de laterale stijfheid in dit gebied, waar ook het belangrijkste draaipunt van de ophanging ligt, te optimaliseren. Voor betrouwbaarheid en om het de mecaniciens makkelijker te maken, is het bottom bracket voorzien van schroefdraad om externe lagers te monteren.

Nog een punt waar vooral aan gewerkt is: de achterdriehoek. Dankzij een uniek tweedelig ontwerp is er geen versterkende brug tussen de staande of liggende achtervork. Hierdoor kunnen ze zo veel mogelijk worden ingekort, zonder dat dit ten koste gaat van de bandenspeling. En de cijfers bewijzen het: de liggende achtervork is slechts 427,5 mm lang, wat superkort is voor een 29er – en zeker voor een full suspension – en het frame accepteert zonder problemen banden tot 2.4 inch.

Om een ​​optimale stijfheid te behouden, is het hoofddraaipunt zeer ruim bemeten en is de tweedelige as rechtstreeks op de achterarm gegoten (gepatenteerd). Het resultaat is volgens Pinarello een ontwerp dat zowel heel licht als echt stijf is. Merk ook op dat er achteraan geen draaipunt is en dat het merk inspeelt op de flexibiliteit van het carbon op de staande achtervork, zoals de meeste XC-fietsen die momenteel op de markt zijn.

We merken ook dat de achterste driehoek asymmetrisch is, een handelsmerk van Pinarello. De ingenieur die verantwoordelijk is voor het project legt ons uit: “Pinarello-frames zijn lange tijd asymmetrisch geweest. Eerdere mountainbikes waren dat ook. Dit is voor ons een evidentie omdat de aandrijving bijzondere krachten aan de rechterkant van het frame genereert, en een optimaal gedoseerde stijfheid bekom je naar onze mening door deze asymmetrie.”

2. Een progressieve vering met variabele veerweg

Nadat Tom Pidcock de meeste fietsen had uitgeprobeerd tijdens testdagen die speciaal voor hem waren georganiseerd (als onderdeel van de keuze van zijn fiets voor de Olympische Spelen van 2021), had de Brit een duidelijk idee van wat hij wilde qua veringen.

De wereldkampioen en olympisch kampioen is er zelfs heel bot over: “Ik hou helemaal niet van die grote 120 mm XC-fietsen. Oké, het werkt bergaf, maar ik vind het veel te veel. XC-circuits zijn technisch, maar nog steeds niet extreem. En dit resulteert in fietsen die te weinig reactief en te plomp zijn, die wel schokken absorberen maar ook te veel energie vergen van de rijder. Ik twijfel niet aan het belang van een full suspension en ik rijd bijna nooit met een hardtail, maar ik wilde een fiets waarvan de vering weinig invloed had op het trappen en met minder veerweg, terwijl deze veerweg nog kan evolueren volgens de circuits.”

Pinarello ontwierp daarom zijn Dogma XC voor twee afmetingen van schokdempers, die twee verschillende veerwegen opleveren: 90 mm met een schokdemper met afmetingen van 190*45 en 100 mm met een 210*50 (verhouding tussen de slag van de schokdemper en het achterwiel is exact gelijk aan 2). De aanpassing aan beide afmetingen gebeurt eenvoudigweg door de verankering van de schokdemper op het frame te verplaatsen, wat een machinaal bewerkt aluminium onderdeel is. De 90 mm-positie aan de achterkant is gemaakt om te combineren met de installatie van een voorvork met 100 mm veerweg en de tweede met een voorvork van 120 mm.

De kinematica van de ophanging is ontworpen om zeer progressief te zijn, met grip aan het begin van de slag en veel ondersteuning bij grote impacts. Pinarello profiteerde ook van de ‘flex stays’ om een ​​klein effect te verkrijgen dat de rijder naar voren projecteert wanneer de vering bij kleine bewegingen terugkeert naar zijn oorspronkelijke positie, bijvoorbeeld tijdens het trappen.

Het hoofddraaipunt is gemonteerd op kogellagers met een grote diameter, terwijl die bij de yoke en de bovenste link op glijlagers zijn gemonteerd. Deze ringen zijn volgens Pinarello meer geschikt voor kleine draaipunten, die maar een paar graden bewegen. Ze veroorzaken bij deze toepassing minder wrijving dan kogellagers, zijn beter bestand tegen spanningen en zijn bovendien lichter en betrouwbaarder.

3. Het gewicht

Tom Pidcock vroeg ook een lichte fiets. Normaal voor een renner die in topvorm slechts 56 kg weegt! Het frame werd voor onze neus gewogen en gaf 1749 gram aan in maat S inclusief assen en bouten, maar zonder schokdemper. We kunnen dus rekenen op een gewicht van net geen 2 kilogram met schokdemper, een score die we voor een hedendaagse XC-fiets als ‘normaal’ zouden omschrijven.

Om dit gewicht te bereiken gebruikte het Italiaanse merk M40J-vezels, het meest hoogwaardige van zijn gebruikelijke partner Toray. Deze vezels worden alleen gebruikt op de hoogwaardige montage en op de framekit. Er komt een tweede versie die iets zwaarder (slechts 50 gram extra) en goedkoper is. De lichtste complete productiefiets wordt aangekondigd op 10,2 kilogram. Merk ook op dat deze Pinarello MTB-frames allemaal in Portugal zijn gemaakt.

De Pinarello Dogma XC Hardtail door Pauline Ferrand-Prévot

Net na het ontwikkelen van de full suspension konden de teams van het Pinarello R&D-kantoor nog niet op hun lauweren rusten. Dit omdat Pauline Ferrand-Prévot, hoewel zeer tevreden met het resultaat van haar eerste tests met de fully, hen vroeg om ook een hardtail te ontwikkelen! Wereldkampioene Pauline Ferrand-Prévot legt uit: “Tom en ik hebben eigenlijk dezelfde smaak als het gaat om de full suspension, maar van mijn kant heb ik voor bepaalde races echt een hardtail MTB nodig. Ik weeg in vorm slechts 51 kg, voor mij telt elke gram op de machine. En op bepaalde snelle circuits heb ik graag een hardtail tot mijn beschikking voor maximale responsiviteit en prestaties.”

Het frame van de hardtail wordt aangekondigd op 960 gram, een goede kilo minder dan het frame van de full suspension MTB. Het maakt gebruik van dezelfde koolstofvezels en zal ook verkrijgbaar zijn in twee niveaus. Ook hier is de zone rond het bottom bracket, met een gelijkaardige constructie als op de fully, erg stijf.

De grote originaliteit van dit frame is de zeer sterk asymmetrische achterdriehoek. Naast de visuele signatuur zorgt dit er volgens Pinarello voor dat ze het beste kunnen bieden op het gebied van trillingsabsorptie en krachtoverdracht, rekening houdend met de aanwezigheid van de aandrijving aan de rechterkant. Deze kant is dan ook meer gericht op stijfheid, terwijl de andere kant minder verstevigd is en voorzien is van een langere staande achtervork, die hoger op de zitbuis aansluit om de trillingen beter af te voeren.

De onderdelen

Het eerste dat onvermijdelijk opvalt is de geïntegreerde cockpit van Most Talon Ultra XC. De verantwoordelijke voor de ontwikkeling legt uit: “Voor ons is het essentieel in termen van de verhouding tussen gewicht en stijfheid en een echt pluspunt in termen van stuurprecisie. We hebben daarom geprofiteerd van onze ervaring op de weg en met ons merk Most Components om deze carbon stuur-/stuurpenconstructie aan te bieden, waarin ook de kabels zijn geïntegreerd om het gezichtsveld van de rijder te maximaliseren.”

Het stuur is 760 mm breed en zal verkrijgbaar zijn in stuurpenlengtes van 60 en 80 mm, met – een teken van zijn radicaliteit – een negatieve hoek van -18°! We moeten het goede initiatief van Pinarello onderstrepen, die bij zijn combo een goed geïntegreerde GPS-houder meelevert en deze zo heeft ontworpen dat hij gemakkelijk in hoogte verstelbaar is dankzij verschillende cups die aan de boven- of onderkant van de stuurpen zijn geplaatst. Het bevat ook een vergrendeling bij een draaihoek van 60° van het stuur vanuit de neutrale positie (dus 120° tussen de twee uitersten) om botsingen met de bovenbuis te voorkomen. Op zich is dat een goed idee, maar een rotatie van 60° is heel weinig en het stoorde ons in bepaalde zeer krappe bochten (haarspeldbochten) en bij manoeuvres aan lage snelheid.

Nog een klein detail van Pinarello: de kettinggeleider is een 3D-geprint exemplaar, ook op de productiefietsen. Het kan, net als het frame, een kettingblad van maximaal 40 tanden accepteren.

Voor de rest moest Pinarello klassiekere onderdelen gebruiken dan op de teamfietsen van Ineos. Geen P1-wielen dus, die zijn vervangen door carbon DT Swiss 1501-exemplaren. Ook verdwenen zijn de elektronische Suntour Tact-veringen. De productmanager legt uit: “Wij geloven echt in dit systeem en de fiets is met dit systeem in gedachten ontwikkeld, maar het is nog niet te koop voor productiefietsen. Dus kozen we voor, wat naar onze mening, het beste is wat in massaproductie wordt geproduceerd.”

En dus zien we Fox-veringen – de nieuwe 32 Step Cast met een vorkboog aan de achterzijde (zie: Nieuw | Fox 32 SC GRIP SL 2025: een vorkboog aan de achterzijde en nog veel meer!) en de Fox Float SL-schokdemper – een Sram T-Type aandrijving, Shimano-remmen en Maxxis-banden van 2.25″ (achteraan) en 2.35″ (vooraan). Voor elk frame zijn er twee montageniveaus beschikbaar.

Geometrie

De geometrie van de twee modellen, fully en hardtail, moest heel gelijkaardig zijn zodat de rijders gemakkelijk van de ene naar de andere kunnen overschakelen.

De afmetingen zijn een mix van zeer eigentijdse waarden (grote reach) met andere die conservatiever zijn (balhoofdhoek van 67,5/68°, afhankelijk van de maat) en sommige nogal radicaal (zoals de liggende achtervork van 427,5 mm op de fully en, afhankelijk van de maat, van 422 tot 430 mm op de hardtail). Er zullen vier maten beschikbaar zijn, van S tot XL.

Pinarello Dogma XC: prijzen, gewicht en versies

Verwacht geen instapmodellen, Pinarello is klaar en duidelijk dat het droomfietsen produceert die bedoeld zijn voor wedstrijden op het hoogste niveau. De prijzen zijn in verhouding, maar in vergelijking met andere zeer hoogwaardige XC-fietsen zijn de prijzen gemiddeld. De fietsen zijn onmiddellijk beschikbaar en op elk frame zijn twee montageniveaus beschikbaar:

Pinarello Dogma XC: de terreintest

We hadden de gelegenheid om gedurende twee sessies van twee uur de nieuwe Pinarello Dogma XC te testen nabij het Gardameer, in Italië. Dat is niet voldoende lang om te beweren dat we een heuse duurtest hebben uitgevoerd, maar toch al genoeg voor een eerste glimp van het karakter van de machine. We reden alleen met het fully-model en (nog) niet met de hardtail. Maar dat komt nog! Merk op dat we de fiets in maat L hebben geprobeerd, die groot bleek te zijn voor onze lengte van 1m78. We zijn erin geslaagd om ermee te rijden en wat gevoel op de fiets te krijgen, maar maat M zou duidelijk geschikter zijn geweest. Omdat het merk maar een zeer beperkt aantal testfietsen heeft, konden we tijdens deze eerste kennismaking helaas niet van fiets wisselen.

Het eerste contact laat er alvast geen twijfel over bestaan: hij is geweldig! Bij de kleinste pedaalslag explodeert de fiets tussen de benen en schiet hij pijlsnel vooruit. Geen enkele full suspension met 120 mm veerweg kan hiermee concurreren en als we zijn reacties dan toch moeten vergelijken met een bestaand model, dan denken we eerder aan atypische fietsen zoals de Trek Supercaliber of de Specialized Epic World Cup.

De fiets mag dan erg stijf zijn (vooral rond het bottom bracket), toch voelen we een zekere elasticiteit dat de energie bij elke pedaalslag om de fiets vooruit te stuwen. Gecombineerd met het lage gewicht, worden de beklimmingen een formaliteit.

Staand op de pedalen klimmen we vrijwel zonder enige moeite en alleen op asfalt merk je dat je de veringen blokkeert, want offroad kun je het je veroorloven ze permanent open te laten staan ​​zonder de noodzaak te voelen ze te blokkeren … of zelfs maar de tussenpositie te gebruiken die het trappen op de pedalen moet bevorderen (nochtans weten onze trouwe lezers hoezeer we dit op bijna alle andere XC-fietsen waarderen). Gelukkig maar, want de lockout op het stuur is heel, heel moeilijk te bedienen. De fout is naar onze mening een kronkelige geleiding van de kabel naar de demper. Dit is misschien wel het enige punt waarop we het gevoel hadden dat de fiets snel ontwikkeld werd en ook gebaseerd was op de elektronische vering van het team en niet op een lockout met kabels.

Op technische beklimmingen biedt de vering achteraan een uitstekende stabiliteit, zelfs in de open stand, en heeft de fiets absoluut geen neiging tot doorzakken, terwijl het achterwiel een goede grip heeft. De Dogma is een echte eigentijdse XC-fiets die op zijn gemak is in technische stroken!

Op gladde offroad-trajecten is de fiets superefficiënt maar ook comfortabel. Kleine schokken afkomstig van de grond worden goed gefilterd en de wielen blijven goed in contact met de grond. Je kunt je concentreren op het rijden en op het wattage van jouw benen, zonder je al te veel zorgen te maken over de rest en zonder gestoord te worden door onaangename trillingen.

Op snelle afdalingen is de fiets stabiel en wendbaar bij richtingsveranderingen, maar op steilere en/of ruigere afdalingen moet je je echt concentreren op je stuurgedrag. De geometrie van de fiets is vrij extreem, je zit erg naar voren en de fiets vereist echt aandacht tijdens het rijden.

We voelden ons op geen enkel moment in gevaar en we slaagden erin de moeilijkste passages te nemen, maar we waren niet zo ontspannen en sereen als op andere machines waarop de beste XC-rijders ter wereld rijden.

Een ander punt: de vering achteraan is zeer stug bij middelgrote schokken en grote schokken. Zelfs met een sag van iets meer dan 25% – in plaats van de door het merk aanbevolen sag van 20% – hadden we moeite om de veerweg helemaal te benutten. De vering verzwakt de schokken wel, maar absorbeert ze niet zoals veel ‘echte’ full suspensions. Ook hier doet de Pinarello Dogma XC ons meer denken aan een Trek Supercaliber of een Specialized Epic WC.

Verdict

Radicaal en atypisch, dit zijn twee termen die goed beschrijven hoe wij de Pinarello Dogma XC hebben ervaren tijdens deze eerste test in Italië. Het is duidelijk een fiets die is gebouwd voor topprestaties en ontworpen voor een rijder die zoekt naar puur rendement en die over bovengemiddelde rijvaardigheden beschikt. Als we dit begrijpen, ontdekken we een soort compromisloze fiets die elke rit van een amateurrijder kan transformeren in een echte ervaring door de rauwe, pure en intense sensaties die de fiets doorgeeft. Alleen al daarom is deze Pinarello Dogma heel geslaagd.

Meer info via https://pinarello.com/europe/en/bikes/mtb/competition/dogma-xc