Test | Superior XP 979: wanneer het habijt de monnik maakt

Superior heeft een zwak voor de wedstrijdsport. Ondanks zijn bescheiden omvang in vergelijking met de reuzen van onze sport, stond het Tsjechische bedrijf al overal ter wereld aan de start en heeft het zelfs deelgenomen aan drie olympiades (voor het laatst in Rio 2016). Het merk was halverwege de jaren 2010 nog de fietsenleverancier van het team van Bart Brentjens en is dat momenteel van het Zwitserse jb Brunex Superior Factory Racing. Vorig seizoen eindigde een van hun rensters, Ramona Forchini, als derde in de World Cup van Vallnord.

Het merk weet dus waarover het praat in XC. Zoals elke goede moderne fietsenfabrikant biedt Superior zowel een full suspension als een hardtail aan in de catalogus. En hoewel de eerste aan alle eisen voldoet van een hedendaagse XC-fiets (dropper zadelpen, vork van 110 millimeter, een balhoofdhoek van 68 graden, …), is het vandaag de tweede die ons interesseert.

Waar full suspensions vanaf een bepaald niveau bijna onverslaanbaar zijn (nou ja, sommige renners zullen altijd in staat zijn om ons tegen te spreken, zoals Pauline Ferrand-Prévot tijdens de laatste wereldkampioenschappen), blijft de hardtail voor velen toch de voorkeur genieten, of dat nu in competitie is of niet. De redenen zijn legio: een beperkt budget, wonen in een regio zonder technische paden, …

Frame

Het frame van de XP 979 is erg klassiek en opgebouwd uit “Mid Modulus” carbon, daar waar op de topmodellen “High Modulus” carbon gebruikt wordt. Meer uitleg hebben we niet gekregen over het verschil tussen beide, maar naar we vermoeden zit het verschil zoals gebruikelijk in de vervaardiging van de koolstofplaten, met meer of minder hars en meer of minder hoogwaardige vezels om verschillende prestatieniveaus … en prijzen aan te bieden. Afhankelijk van de mengeling kunnen de fysieke kenmerken, maar ook de vorm die eraan gegeven wordt en het gedrag op het terrein volledig anders zijn.

De vormen van de XP 979 zijn eenvoudig maar aangenaam om naar te kijken. De strakke lijnen wekken een indruk van sportiviteit op die past bij het programma, zonder te overdrijven. Zoals gewoonlijk is de staande achtervork dun en afgeplat (dit is ook het geval voor de liggende achtervork) en we stellen vast dat Superior de trend van een laag geplaatste staande achtervork – zoals bij Cannondale of Scott – niet heeft gevolgd. Hoe dichter de bovenbuis bij de zitbuis komt, hoe dunner ze wordt. Een bekende oplossing om te proberen wat comfort aan dit soort frames toe te voegen.

De kabels en leidingen lopen natuurlijk intern door het frame. In dit geval via het balhoofd in plaats van via de headset, wat we op prijs stellen. Deze headset, geleverd door Acros, is uitgerust met het Blocklock-stopsysteem dat voorkomt dat het stuur bij een val de bovenbuis raakt. Het systeem biedt een vrijheid van 150°, wat meer is dan nodig om kleine hindernissen te nemen en door de krapste haarspeldbochten te draaien.

Ten slotte merken we op dat de trapas een pressfit-formaat (PF92) heeft en de achterremklauw een Flatmount-standaard die we kennen van onze racefietsen en die het mogelijk maakt om de uitstulpingen met schroefdraad op het frame achterwege te laten.

Geometrie

Een balhoofdhoek van 69 graden, een reach van 428 millimeter (op de medium) en een liggende achtervork van 432 millimeter: net als de constructie van het frame is de Superior XP 979 zeer klassiek in zijn geometrie. Te klassiek? De geometrie is de afgelopen jaren sterk geëvolueerd in crosscountry om deze fietsen technisch comfortabeler te maken. Op papier hadden we alvast graag een iets vlakkere balhoofdhoek gehad (de meeste concurrenten zitten nu rond de 68 graden of zelfs lager).

Let ook op het grote verschil tussen de maten medium en large: de reach neemt met maar liefst 40 millimeter toe en de stuurpen wordt tegelijkertijd 20 millimeter langer, ondanks het feit dat de zadelpen al een offset heeft. Als je net als wij tussen deze twee maten in zit, raden we je aan om voor een L te gaan omdat de M vrij kort is, maar je moet wel een paar wijzigingen inplannen aan de onderdelen om de positie aan te passen.

Onderdelen

Met zijn prijskaartje van 3199 euro zit de XP 979 dus in het middensegment, toch zien we enkele verrassingen wanneer we de technische fiche van dichterbij bekijken. Bij de onderdelen waarmee hij is afgemonteerd zien we zowel uitstekende componenten als teleurstellende keuzes (rekening houdend met de vraagprijs natuurlijk). Dit komt soms wat onevenwichtig over. Merk op dat we het 2023-model hebben getest, waarvan de onderdelen enigszins verschillen van het 2022-model dat nog steeds op de website van het merk wordt gepresenteerd.

DT Swiss levert de F 232 One-vork, een model dat gerust de vergelijking aankan met een RockShox SID Ultimate of een Fox 32 SC/34 SC Factory. Men koos voor 100 millimeter veerweg (de vork is ook verkrijgbaar met 110 of 120 millimeter veerweg) en een lockout op het stuur die drie posities telt. De vork is specifiek afgestemd op de behoeften van XC-rijders. Zo heb je een makkelijk aanspreekpunt in het begin van de veerweg voor controle en rust, een lineair gevoel in het midden en een progressief eindverloop om de grote klappen op te vangen. Onze test van de F 232 One kan je hier nalezen.

Stoppen doet de XP 979 met Shimano Deore XT-remmen, al dragen de remschijven (180/160 millimeter) zelf de stempel SLX. Ook bij modellen die dubbel zo duur zijn, hebben we al gezien dat de remschijven van een lager niveau zijn en in deze prijsklasse vinden we het iets minder storend dat die keuze werd gemaakt.

Ook de aandrijving komt van Shimano, met een beetje van alles wat: het 34t-crankstel en de derailleur komen uit het Deore XT-assortiment, de shifter en de cassette (10-51) uit de SLX-afdeling en de ketting uit de Deore-klasse. Vanuit puur prestatieoogpunt zouden een Deore XT-shifter en een SLX-derailleur volgens ons interessanter zijn, maar we zijn niet verrast door deze montage: een high-end derailleur is zichtbaarder en flatterender dan een shifter.

Het onderstel is ongetwijfeld het meest teleurstellende onderdeel van de fiets: een paar DT Swiss X1900-wielen (1864 gram volgens het merk) en Schwalbe Racing Ralph/Racing Ray Performance-banden (qua ontwerp identiek aan de modellen uit de Evolution-reeks, maar met rubber en karkas van lager allooi). De zware, maar wel betrouwbare, wielen en de rudimentaire banden zijn jammer voor deze prijs, zeker in XC. Iets meer besparen op de vork en remmen (SLX bijvoorbeeld) om het onderstel te versterken, was misschien interessanter geweest.

De rest van de onderdelen dragen meestal de naam One1: een zadelpen van carbon met 20 millimeter offset, een stuur van 760 millimeter, een stuurpen van -7° en lock-on handgrepen. Deze laatste zijn een beetje zwaar voor diegenen die op de kleinste gram jagen, maar ze zijn goed gemaakt en erg comfortabel.

Over gewicht gesproken, ons testmodel in maat L klokte op onze weegschaal af op 11 kilogram zonder pedalen of bidonhouder. Hier is duidelijk ruimte voor verbetering, al is het niet beter of slechter dan wat de grote merken in deze prijszone aanbieden.

Versies en prijzen

De XP-familie van Superior telt 6 modellen, waarvan ‘onze’ XP 979 de aanvoerder is met een prijs van 3199 euro. Afhankelijk van de prijs (vanaf 1299 euro voor de XP 909) bestaat het gamma uit zowel aluminium als carbon modellen. Naast deze familie heeft Superior nog twee andere hardtail-modellen in zijn catalogus staan: de toegankelijke XC in de “Sport”-reeks (699 – 1099 euro) en de high-end Team 29 Elite in de “Team”-reeks (3599 euro).

Superior XP 979: de terreintest

Als we deze XP 979 vergelijken met de laatste hardtails die we hebben getest, is hij anders dan de Rockrider 740 die verraste met een leuke prijs maar beperkt was door de gebruikte onderdelen. Het is ook geen Scott Scale RC SL die ondanks zijn exclusiviteit toch niet zonder gebreken is.

Deze Superior XP 979 is de definitie van de wedstrijd-hardtail zoals we die ons zouden voorstellen: een zeer neutrale en eenvoudige fiets zonder verrassingen. Hij zou dynamischer mogen zijn, maar is ook geen dood gewicht dat achter je aan sleept. Om dit te verbeteren moet je ofwel de wielen vervangen, ofwel naar de Team 29 Elite kijken.

De inertie van het onderstel heeft een voordeel, namelijk dat het de fiets erg aangenaam maakt op min of meer vlakke en snelle ondergrond. Dan slokt de XP 979 in deze configuratie de kilometers moeiteloos op, als een echte langeafstandsrijder. De grip in de technische passages en het comfort zijn die van een carbon hardtail uit de middenklasse. Op beide vlakken is er beter te vinden op de markt, maar hij doet hierin wel beter dan een gelijkwaardig aluminium model. Het is ook mogelijk om dit te verbeteren door iets bredere velgen te monteren (de DT Swiss X1900-velgen zijn 25 millimeter breed) en andere banden met een flexibel karkas en een groot volume (2.3″ of zelfs 2.4″ in plaats van de originele 2.25″) .

Bergaf blijft de achterkant relatief rustig, maar de naar huidige maatstaven steile balhoofdhoek en het ontbreken van een telescopische zadelpen vragen om enige terughoudendheid. Op de Scott Scale RC betreurden we de afwezigheid van een telescopische zadelpen omdat diens geometrie erg speels is en je uitnodigt om steeds harder te rijden, hier is het meer een kwestie van wat veiligheid in te bouwen wanneer er in volle vaart een hindernis opduikt. Dit is eigenlijk best jammer omdat de DT Swiss-vork topprestaties levert, zowel qua chassis als qua demping, want zonder de vork te pijnigen konden we deze op ruiger dan bedoeld terrein inzetten.

In de bochten voel je dat er gekozen werd voor banden uit het lagere segment. Bergop en bergaf is het soms moeilijk om een ​​lijn vast te houden, terwijl deze Racing Ralph/Racing Ray combo ons doorgaans erg bevalt en ons al heeft verrast met zijn veelzijdigheid. De meer high-end uitvoeringen met een ander rubber en een ander karkas zijn niet zwaarder, dus dit kon zeker beter. Net als de vork presteren de remmen gelukkig wel goed.

Verdict

Deze Superior XP 979 is de essentie van een mid-range carbon hardtail. Een simpele fiets zonder verrassingen, en als hij op een bepaald gebied niet schittert is dat ook niet erg. We zouden kunnen discussiëren over de keuzes die gemaakt werden voor bepaalde onderdelen, maar op dit soort fietsen (ongeacht het merk) zijn het heel vaak de wielen die het slechtst scoren. Het is dus geen verrassing dat dat ook hier het geval is. Maar de concurrentie in deze prijsklasse is hevig en deze Superior XP 979 mist een argument dat hem echt zou onderscheiden van de anderen.

Meer info via superiorbikes.com