Duurtest | Orbea Oiz M-Team custom: een zekere vorm van verfijning

Een snelle flashback: in het voorjaar van 2024 moesten we een geschikt platform vinden om de nieuwe RockShox SID Flight Attendant-vering en andere XC-componenten te testen. Nadat we een Specialized Epic Evo uit 2020 en vervolgens een Scott Spark RC uit 2022 als testbasis hadden gebruikt, kozen we voor de nieuwste Orbea Oiz.

We hebben gebruikgemaakt van Orbea’s MyO-personalisatieprogramma om onze Oiz een kleur te geven die paste bij het donker metallic blauw van de SID Flight Attendant, maar verder hebben we vastgehouden aan de standaardconfiguratie van de Oiz M-Team. Hij heeft een prijskaartje van € 7.200 en is van origine uitgerust met Fox Factory-veringen, een SRAM XO AXS-aandrijving, Oquo MP30 Team-wielen en SRAM Level-remmen. Zoals je verderop zult zien, hebben we naast de vering nog een paar upgrades uitgevoerd. Aan het einde van dit artikel onthullen we wat wij beschouwen als de ‘ultieme’ configuratie.

Voor een gedetailleerde presentatie van de nieuwste Orbea Oiz nodigen we je uit om dit artikel te raadplegen: Test nieuw | Orbea Oiz 2023: 120 millimeter of niks! Daarnaast publiceerden we in januari 2024 ook nog deze review: Duurtest | Orbea Oiz M-Team XTR: de zekere waarde. In dit artikel concentreren we ons op onze ervaringen in het terrein met het frame en de componenten en op de algehele betrouwbaarheid. Tot slot geven we nog inspiratie mee om de fiets eventueel een upgrade te geven. 

Frame Orbea Oiz 2024

Hoewel het algehele uiterlijk van de nieuwste generatie van de Orbea Oiz niet radicaal is veranderd ten opzichte van zijn voorganger, is het frame aanzienlijk vernieuwd en is het rijgedrag in meerdere opzichten anders. Over het algemeen is hij verfijnder en presteert hij ook beter.

Het eerste opvallende punt is de verbeterde stijfheid. De vorige Oiz was een erg goede fiets, licht en efficiënt, maar je voelde hem soms een beetje wiebelen aan de achterkant. De nieuwe versie corrigeert dit kleine minpuntje en de nieuwe Oiz is een fiets met meer stabiliteit, wat niet alleen merkbaar is aan het rendement, maar vooral ook tijdens snelle acceleraties en sprints en in afdalingen en snelle, bochtige stukken, waar hij nauwkeuriger is. Daarmee bereikt hij het niveau van de benchmarks in zijn categorie.

De keerzijde van de medaille is dat de nieuwe Oiz soms wat veeleisender aanvoelt, maar de vering van 120 mm compenseert dit ruimschoots. Het comfort is wat harder, maar zeker aanwezig. Het is zeker geen toerfiets meer (daar is de Occam SL voor) en de efficiëntie is duidelijk aanwezig. We hebben met de Oiz hele dagen gereden in de Alpen en Toscane, wat ons liet zien dat hij nog steeds behoorlijk vergevingsgezind kan zijn op lange ritten en geschikt is voor marathons, mits je een redelijke training in de benen hebt. We zullen de vering en de invloed ervan op het rijgedrag van de Oiz verderop uitgebreider bespreken.

Wat de duurzaamheid betreft, zorgt de verhoogde stijfheid van het frame in combinatie met verbeteringen aan de lagers ervoor dat ze langer meegaan dan voorheen. In 18 maanden en meer dan 2000 km in alle weersomstandigheden hebben we geen enkel piepje of ander probleem ondervonden. Aan het einde van de test controleerden we de lagers van het hoofddraaipunt en die leken nog steeds in uitstekende staat. Een simpele laag vet op de kogels en ze waren weer klaar voor gebruik.

We hadden vooraf ook wat bedenkingen bij de balhoofdlagers, vooral de bovenste, omdat de kabel nu direct wordt ingevoerd. Maar ook hier heeft Orbea gekozen voor hoogwaardige lagers, en we hebben geen problemen ondervonden. Het is netter en strakker, en er is geen risico meer dat de kabels de balhoofdbuis beschadigen. Dit nieuwe type kabelinvoer in het frame heeft echter wel wat nadelen. Zo is de kabelgeleiding van de achterremleiding wat complexer, maar Orbea heeft er goed over nagedacht, dus het is helemaal niet onoverkomelijk.

En als je een SRAM AXS-aandrijving met Flight Attendant gebruikt, hoef je op dit punt geen extra kabels door het frame te trekken. Zelfs met een mechanische lockout op de achterdemper blijft onderhoud voor een hobby-mecanicien goed te doen. We waarderen ook dat Orbea het klassieke klemsysteem voor de stuurpen heeft behouden. En hoewel de spacers een specifiek ontwerp hebben, kunnen ze eenvoudig naar boven of onder op de stuurpen worden verplaatst om de hoogte van je stuur aan te passen (er worden er meerdere meegeleverd met de fiets). Kortom, op de lange termijn zijn onze zorgen hierover grotendeels weggenomen.

Het enige kleine nadeel is dat de lak na ongeveer 15 maanden gebruik op drie kleine plekjes rond de balhoofdbuis is gaan blazen. Dat is jammer, want verder is de algehele kwaliteit van Orbea’s lakwerk duidelijk verbeterd en ziet de rest van het frame er nog steeds gloednieuw uit. Er zijn vrijwel geen krassen of beschadigingen op de kwetsbare plekken … behalve deze drie kleine plekken aan de linkerkant van de balhoofdbuis. Toegegeven, ze vallen nauwelijks op, maar het is toch jammer.

Veringen: Fox Factory vs RockShox Flight Attendant

De Orbea Oiz M-Team 2024 is standaard uitgerust met Fox Factory-veringen, bestaande uit een Fox 34-voorvork met een Fit4-cartridge en een Float SL-demper achteraan. Voor modeljaar 2025/2026 kreeg de voorvork een update naar de gevoeligere Grip SL-cartridge. Dit is een welkome verbetering, want hoewel de Fox 34 een goede vork is, mist hij naar onze smaak wat gevoeligheid. Hetzelfde geldt voor de demper, die vrij stug is. Dit is goed voor het rendement, omdat je de vork niet constant hoeft te blokkeren om een ​​prestatiegerichte fiets te behouden en toch goede grip te hebben op technische beklimmingen. In afdalingen voelde de achtervering echter vaak wat stijf aan.

Maar dat was voordat we de RockShox SID Flight Attendant-vering monteerden. Wat ons betreft is het onmiskenbaar een echte upgrade voor de Oiz, die we daarna in een heel nieuw licht hebben gezien.

De elektronische lockout schakelt constant tussen de open/middenstand en de vergrendelde stand om het maximale uit de fiets te halen. Je kunt de instelling in de open stand ook optimaliseren voor meer comfort en een beter gedrag bergaf, terwijl je vertrouwt op de Flight Attendant om de compressie naar behoefte te verstevigen. Kortom, je wint op alle fronten!

We stellen ook op prijs dat de elektronica de voorvork en achterdemper onafhankelijk van elkaar kan vergrendelen, wat onmogelijk is met een lockout met kabel. We hebben dit uitgebreid besproken in dit artikel: Duurtest | De 10 werken van de RockShox Flight Attendant XC.

Helaas komt aan alle mooie dingen een eind en begin 2025 moesten we de RockShox-veringen opnieuw inleveren en terugkeren naar de originele Fox-veringen. Dit veranderde het karakter van de fiets niet volledig, wat nog steeds erg prettig is, maar het bevestigde wel dat de RockShox SID Flight Attendant-vering naar onze mening voorlopig de beste is voor een crosscountryfiets.

Met de terugkeer naar de veringen van Fox gingen we ook terug naar een mechanische lockout. De OC-bediening met drie hendels, die zowel de vering als de dropper post bediende, kon ons nooit overtuigen omdat we hem te complex vonden. Gelukkig beschikt het model 2025/2026 over een veel overtuigendere evolutie met twee hendels (een push-pull hendel voor de vering en een lagere hendel voor de dropper post). Zelf hebben we de RockShox-draaischakelaar aangepast aan de Fox-veringen, waardoor we een klassieke hendel onder het stuur konden behouden voor de dropper post, en dat werkte perfect.

Een blik op de standaarduitrusting

We rijden vaak met SRAM AXS-aandrijvingen en deze test heeft onze hoge dunk van de SRAM XO T-Type groepset nogmaals bevestigd. Het crankstel is wat zwaar, maar robuust en zeer aantrekkelijk, en het schakelen gaat ongelooflijk soepel en consistent.

De SRAM Level 2-zuigerremmen waren echter duidelijk te zwak voor een machine van dit kaliber. Eerlijk is eerlijk, we hebben ons nooit onveilig gevoeld, zelfs niet in de bergen waar we bijna 2000 meter in één keer afdaalden, maar het gebrek aan remkracht leidde tot vroegtijdige vermoeidheid in handen en vingers. Gelukkig is de Oiz nu voorzien van SRAM Motive 4-zuigerremmen.

We hebben de Orbea OC dropper zadelpen, die eenvoudig en licht is, niet veel gebruikt omdat we onze Oiz snel hebben geüpgraded met een Reverb AXS en vervolgens een Fox Transfer Neo die we momenteel aan het testen zijn. We kunnen er dus niet veel over zeggen, hoewel een test op een andere fiets suggereert dat hij behoorlijk betrouwbaar is. Wat de cockpit betreft, die is vrij stijf, maar hij vormt een goede aanvulling op de fiets. Deze is inmiddels vervangen door een zeer mooie, volledig carbon constructie uit één stuk.

De Oquo MP30 Team-wielen zijn behoorlijk degelijk, homogeen en redelijk robuust voor intensief XC-gebruik. Ze missen echter responsiviteit en explosiviteit tijdens acceleraties, en ze leken duidelijk een stap onder het potentieel van de Oiz te zitten. Zoals je verderop zult zien, werd dit bevestigd toen we andere wielen onder deze fiets monteerden. Tot slot zijn de Maxxis Rekon Race 2.4 banden goed op droge en rotsachtige ondergrond, maar ze zijn ook vrij zwaar en niet erg effectief in natte omstandigheden. Ook hier kun je elders betere opties vinden …

Hoe de Orbea Oiz effectief upgraden?

Een duurtest zoals deze gaf ons de mogelijkheid om andere accessoires op de Oiz uit te proberen en een paar upgrades door te voeren. Hier is een selectie van wat ons het meest relevant leek om te verbeteren, samen met een paar persoonlijke favorieten. We hebben het al gehad over de remmen – die zwak waren op het model van 2024, maar gelukkig sindsdien verbeterd zijn – evenals de vering en de bijdrage van de Flight Attendant-demper en -voorvork. Hier concentreren we ons op de rest van de afmontage.

Het belangrijkste aspect is uiteraard de wielset. Hoewel de standaard Oquo-wielen prima voldoen, vermoedden we dat er ruimte voor verbetering was. Dit werd bevestigd toen we de lichtste versie van de Duke Lucky Jack SLS5-wielen monteerden. Met Specialized Fast Trak- en Air Trak-banden, lichtere SRAM-remschijven en een XX SL-cassette in plaats van de standaard GX, konden we maar liefst … 750 gram besparen ten opzichte van de originele setup!

Het gewicht van de Orbea Oiz zakt daarmee van 11 kg (zonder pedalen) naar 10,25 kg! Een enorm verschil, maar omdat al die winst met de wielen wordt behaald, is het verschil direct merkbaar. De fiets accelereert en sprint explosiever, het rendement op lange beklimmingen is verbeterd en ook de prestaties bergaf zijn verbeterd dankzij de iets vergevingsgezindere wielen die de rijder helpen het terrein beter te lezen en zich aan de contouren aan te passen. Deze wielen dragen ook bij aan iets meer comfort dankzij een betere demping van de trillingen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de banden, die lichter zijn, sneller rollen en nog veelzijdiger zijn dan de originele Maxxis-banden. Kortom, er valt op dit gebied veel te winnen.

Ben je geobsedeerd door gewicht? Dan kun je ook bijna 100 gram besparen door het aluminium SRAM XO-crankstel te vervangen door de carbon XX SL. Je kunt ook een deel van het bespaarde gewicht investeren in een vermogensmeter, wat tegenwoordig onmisbaar is om je prestaties te monitoren. Tot slot hebben we de zadelpen vervangen door een draadloos elektronisch gestuurd model, maar dat is meer een luxe dan een echte noodzaak.

Concluderend kan gesteld worden dat de standaard afmontage van de Oiz al goed uitgebalanceerd en verfijnd is, maar er zijn verschillende verbeterpunten voor het teammodel. De prioriteit zou de wielset moeten zijn. Naar onze mening zou de ultieme configuratie de Flight Attendant-vering combineren met de Duke-wielset om een ​​nog fantastischere fiets te creëren.

Verdict

De Orbea Oiz uit 2024 is een krachtige, betrouwbare en doordacht ontworpen fiets die ons veel plezier heeft bezorgd tijdens de 18 maanden dat we ermee hebben gereden. Hij is misschien niet zo opvallend als de Scott Spark, niet zo exotisch als een Unno, of niet zo premium als een Specialized Epic 8 S-Works … maar in werkelijkheid kan hij zich gemakkelijk meten met al die concurrenten, en de prijs-kwaliteitverhouding is een overtuigend argument. Dit laat ruimte voor upgrades in de loop der tijd, met name wat betreft de wielen (een prioriteit!) en eventueel de veringen om de magische wereld van de Flight Attendant te betreden (hoewel we het in dat geval hebben over een extra budget van € 2.000, exclusief de mogelijke doorverkoop van de originele vering). Door een paar componenten te vervangen, werd de Oiz een van de meest efficiënte, plezierige en veelzijdige moderne XC-fietsen die we tot nu toe hebben mogen testen. Het spreekt voor zich dat het moeilijk was om hem terug te geven. Maar zoals ze zeggen: aan alle goede dingen komt een eind, en wij kijken uit naar wat de toekomst brengt.

Meer info via www.orbea.com