Pimp my ride: een betere fiets in drie stappen ⋆ Vojo

Stap 2: het serieuzere werk

In deze fase komen we nog niet aan de veringen en ook van de aandrijving en de remmen blijven we af. Natuurlijk kunnen we wat gewicht winnen ten opzichte van de Shimano XT-groep waarmee onze Scott Spark 900 RC Pro is uitgerust, maar puur naar de werking van de groep gezien heeft hij alles van een groep uit het topsegment. We gaan onze middelen dan ook gebruiken voor zaken die het meer waard zijn om vervangen te worden!

2.1. De wielen

Allereerst pakken we de wielen aan. We horen wel vaker dat het vooral interessant is om op de roterende massa gewicht te besparen en dat klopt ook. De van origine gebruikte Syncros -wielen zijn niet slecht (in zekere zin stammen ze ook af van de DT Swiss X1700-wielen), maar op het terrein zijn ze niet even goed. Als je de kans zou hebben om een Spark te testen met wielen uit het topsegment, dan weet je dat het frame beter verdient om volledig tot zijn recht te komen. Je hebt dan ook twee opties. Met een budget van 600 tot 800 euro kan je ofwel een uitstekende aluminium wielset als bijvoorbeeld de NoTubes Crest Mk3 aanschaffen, ofwel opteer je voor een montage à la carte bij een goede artisanale wielenbouwer.

De tweede optie is kiezen voor carbon wielen van rond de 1000 euro. Wij kozen voor deze laatste optie, vooral dankzij een opportuniteit via het Nederlandse merk 9th Wave die ons een wielset hadden toegestuurd om te testen. Geen geheimen hier, want het gaat wel degelijk om een generisch Aziatisch product. Maar als alle onderdelen met veel zorg gekozen en gemonteerd worden, zoals hier het geval is, dan is dit een uitstekende oplossing. De wielen mogen dan amper lichter zijn dan de aluminium opties waar we het al over hadden, door het carbon kunnen we wel bredere en/of stijvere velgen gebruiken.

Wat je ook kiest, geef de voorkeur aan velgen met een goede verhouding breedte/gewicht/stijfheid. We raden een interne velgbreedte van 23 à 25 millimeter aan en een gewicht dat onder de 400 gram uitkomt (in 29″). Ook de naven en de bespaking moeten van een goede kwaliteit zijn, maar het is onnodig om te proberen om op deze twee laatste punten gewicht te besparen. Ten eerste voel je het gewicht in het midden van het wiel slechts zeer beperkt, dus dit is bijkomstig. Ten tweede kies je het aantal spaken in functie van mechanische redenen en het rijgedrag (te bespreken met je wielenbouwer of de argumentatie van het merk volgen) maar het heeft geen zin om van 32 naar 28 spaken over te stappen om wat gewicht te winnen.

Op de wielen kan je in principe 100 tot 250 gram winnen. In ons geval bedroeg de winst ongeveer 150 gram: 942 gram + 749 gram = 1691 gram voor de originele wielen en 824 gram + 712 gram = 1536 gram voor de wielen van 9th Wave. Een winst die we bijna integraal terug hebben opgeofferd aan de banden!

2.2 Banden die aangepast zijn aan de doeleinden

Al te vaak zijn de van origine gemonteerde banden te licht (dit is een makkelijke manier om gewicht te winnen en een leuke score in de catalogus te kunnen laten optekenen) of niet voldoende aangepast aan je doeleinden. Scott maakte wel een goede keuze door de Spark 900 RC Pro uit te rusten met Schwalbe Rocket Ron-banden die veelzijdig zijn en een goed compromis tussen grip en rolweerstand bieden. Ze zijn licht (603 en 610 gram voor de banden op onze testfiets) en geschikt om op niet al te veeleisend terrein te rijden. Als je je toch graag aan uitdagendere wedstrijden en paden wenst te wagen, is het echter beter om ze te vervangen.

Wij kozen voor de Vittoria Mezcal (achteraan) en Barzo (vooraan), beiden in een doorsnede van 2.25. Deze modellen worden sinds dit jaar ook gebruikt door Julien Absalon en zijn BMC-team, wat zeker zal bijdragen om meer visibiliteit te geven aan dit uitstekende merk dat op de weg veel meer bekendheid geniet.

Achteraan kozen we voor een model met een lage rolweerstand en een uitstekende tractie, terwijl we vooraan voor een veelzijdiger model kozen dat ook veel zijdelingse stijfheid biedt. Voeg daar nog bij dat we uit ervaring weten dat de Vittoria-banden quasi (ex-Geax) onverwoestbaar zijn.

Nadeel is wel dat ze vrij zwaar zijn; meteen ook de reden waarom we praktisch heel onze winst die we hebben geboekt met het vervangen van de wielen terug kwijtspelen. Zo weegt de set Rocket Ron-banden maar 1213 gram terwijl het duo van Vittoria op 1375 gram uitkomt. Dit extra gewicht is echter een slimme investering die de rolkwaliteit ten goede komt!

2.3 De accessoires

Een ander hoofdstuk waar je heel wat gewicht kan besparen zijn de accessoires. Vaak zijn de zadelpen en de stuurpost op fietsen uit het middensegment eerder aan de zware kant (soms zelfs op fietsen uit het topsegment). Dat is ook het geval op onze Scott Spark 900RC Pro waar de aluminium Syncros-onderdelen wel mooi zijn afgewerkt en ergonomisch zijn (een goed bedachte zadelklem, een stuur met een aangename kromming, …) maar ze zijn toch o zo zwaar!

Bij nawegen kwamen we uit op 300 gram voor de zadelpen en 257 gram voor het stuur, daar is dus nog wel wat marge! Op de stuurpen van 147 gram iets minder, maar daar zijn het vooral de lengte en de hoek die ons niet bevallen.

Natuurlijk kunnen we een zeer homogeen carbon geheel van een groot merk monteren, maar dat zou de factuur alleen maar de hoogte injagen. Het was onze bedoeling om de kosten enigszins binnen de perken te houden en daarom kozen we voor elke post het product dat in onze ogen de beste verhouding gewicht/prijs/stijfheid/betrouwbaarheid biedt.

Zo kozen we voor een SB3 Flowy-stuurpen die slechts 113 gram weegt (60 euro) en die, behalve dat ze mooi en goed afgewerkt is, voldoende stijf is om er ook een enduro mee te rijden. Verder kozen we een Lyti Carbon SL-stuur met een breedte van 700 millimeter en een gewicht van 109 gram (109 euro). Een lichte aluminium KCNC-zadelpen (183 gram in 31,6mm*400) vervolledigt het plaatje. Deze laatste kost ons 89 euro. Op een hardtail hadden we er graag nog wat extra euro’s tegenaan gegooid voor een carbon zadelpen die over iets meer flex beschikt en de trillingen beter filtert. Op een full suspension is dat echter minder noodzakelijk. In totaal hebben we op deze drie accessoires 320 gram gewonnen en we hadden gerust 400 gram kunnen winnen als we voor een licht zadel hadden geopteerd! Dat alles voor iets meer dan 250 euro.

2.4 De details

Als we elk hoekje van de fiets gedetailleerd beginnen bestuderen, merken we meteen enkele details op waar we enkele grammen kunnen winnen. Niet veel, maar als we al die grammen bij elkaar zouden optellen komen we toch op een mooi resultaat uit. Een zeer duidelijk voorbeeld zijn de snelspanners van de wielen.

Doordat we heden ten dage toch minder vaak lek rijden, is een inbus steekas geen slecht idee. Al is deze keuze natuurlijk persoonlijk en verkies je misschien toch liever de snelspanner. Moest je toch opteren voor de inbus steekas dan zakt het gewicht van dit kleine accessoire met de helft, en dat voor 60 euro.

Hetzelfde verhaal bij de remschijven. Het is logisch en begrijpbaar dat een merk als Scott voor exemplaren van Shimano kiest (180/160 millimeter) waarbij rekening werd gehouden met het feit dat er ook zwaardere personen met hun fietsen zullen rijden of dat de fietsen gebruikt zullen worden in een regio met veel hoogteverschillen. Maar als je net als ons aan de lichte kant bent en eerder rondrijdt in een regio met vele korte afdalingen, dan kan je vooraan gerust overstappen op een remschijf van 160 millimeter die lichter is dan de originele schijf van 180 millimeter.

Balans: 130 gram winst door op Formula-remschijven van 160/160 over te stappen. Deze zijn niet alleen lichter maar ook nog eens een tikkeltje minder dik dan de exemplaren van Shimano, waardoor de remhendels een iets grotere slag hebben en het remmen iets progressiever verloopt.

2.5. De bouten

Nog iets waar je veel plezier aan zal beleven als je oog hebt voor details om grammen te winnen, zijn de bouten. We hebben het hier niet over de bouten op het frame die volledig op maat van de Scott Spark RC zijn gemaakt, maar wel over alle stalen bouten die we op heel wat onderdelen vinden en die vaak van een povere kwaliteit zijn en kunnen roesten. Deze kunnen we bijna overal vervangen door titanium exemplaren (stuurpen, snelspanner zadelpen, zadelpen, remklauwen, remschijven, remhendels, …) of in sommige gevallen zelfs door aluminium exemplaren waardoor je ook wat kleur kan geven aan de fiets. De gewichtswinst is niet enorm en het is niet hierdoor dat je sneller zal gaan, maar als we de gewichtswinst procentueel bekijken op de massa van de bouten dan is de winst wel indrukwekkend (zeg maar gerust dat we het gewicht kunnen halveren), en dat voor een redelijk budget.

Bij de remhendels en de remklauwen opteerden we voor aluminium bouten. Je hoeft je ogen niet meteen naar de hemel te werpen, want dit is mits enkele voorzorgsmaatregelen echt wel mogelijk. Belangrijk is dat je bouten kiest van een hoge kwaliteit en gezien hun grote diameter (M6) en het feit dat er bij de Postmount-remklauwen geen torsiekrachten optreden, is dit perfect mogelijk. Zorg er wel voor dat je ze elk seizoen preventief vervangt. Wij doen het al enkele jaren op die manier en hebben er nog nooit problemen mee ondervonden.

Als je geen gebruikmaakt van de bouten voor de bidonhouder dan kan je deze vervangen door een silicone kapje of een stukje tape. Het bovenste stukje van een klassieke BIC kan ook. Houd deze M5-bout van de bidonhouder echter bij als reserve, het gaat namelijk om de meest gebruikte diameter op vele fietsen (stuurpen, remschijf, snelspanner zadel, …).