Presentatie | Shimano XTR M9100: 12-speed voor XC/Marathon, 11-speed voor enduro! - Shimano XTR M9100 Race: one-by en 12-speed

Door Olivier Béart -

  • Techniek

Presentatie | Shimano XTR M9100: 12-speed voor XC/Marathon, 11-speed voor enduro! - Shimano XTR M9100 Race: one-by en 12-speed

Shimano XTR Race M9100: one-by en 12-speed

Beginnen doen we met de Shimano XTR Race M9100 die bedoeld is voor crosscountry. Op dit model werd elk onderdeel nauwgezet onder handen genomen om er de laatste grammen te kunnen afschaven.

Zoals verwacht heeft de nieuwe Shimano XTR-groep voortaan 12 versnellingen. Tot hiertoe kon je bij Shimano enkel terecht voor een 11-speed die aanvankelijk ontwikkeld werd voor een dubbel kettingblad. Nadien evolueerde hij op algemene aanvraag zo goed en zo kwaad mogelijk naar een groep die ook werkte met een enkel kettingblad.

Onze nieuwkomer werd echter van bij het ontwerp specifiek ontwikkeld voor een enkel kettingblad dat moest functioneren met een 10-51t cassette. Ja, je leest het goed. Een tandje meer dan bij rivaal Sram en een bereik van 510% ten opzichte van 500! Volgens Shimano is dit niet enkel en alleen om beter te doen dan zijn gezworen vijand, maar wel omdat het met deze oplossing regelmatigere schakelstappen kan aanbieden: 10-12-14-16-18-21-24-28-33-39-45-51. Je kunt trouwens ook opteren voor een 10-45t configuratie met iets kleinere schakelstappen bij de grootste kransjes.

De constructie van de cassette doet een beroep op drie materialen: staal voor de kleinste kransjes, titanium voor de middelste en aluminium voor de grootste. Hierdoor komt de nieuwe Shimano XTR 10-51t cassette uit op een gewicht van 331 gram. Dit is dertig gram minder dan de Sram XX1 Eagle.

Door het kransje van tien tanden en de 12-speed is het in dit geval technisch gezien onmogelijk om de cassette op een klassieke body te monteren. We gaan Shimano hier zeker niet verwijten dat het non-stop nieuwe standaarden op ons afvuurt, want de oude standaard bestond al tientallen jaren. Voortaan is de body voorzien van zeer fijne groeven, een beetje zoals we zien op de trapassen van Shimano. De technologie achter deze nieuwigheid kreeg de naam Micro Spline.

Heel wat merken die wielen en naven produceren, moeten nu zo snel mogelijk onderdelen kunnen aanbieden die compatibel zijn. Gelukkig heeft Shimano meegedeeld dat de nieuwe body op het merendeel van de wielen zal passen, zonder dat de volledige naaf moet vervangen worden.

Shimano biedt ook naven uit eigen huis aan, al zijn deze niet meer zo populair als in het verleden. Je hebt daarbij de keuze uit Boost-naven (110 en 148 millimeter) en klassieke naven (100 en 142 millimeter) en rechte of gebogen spaken. Het vrijloop mechanisme is van het Ratchet-type.

Door de nieuwe Micro Spline-body kon men de flanken groter maken, wat zorgde voor meer stijfheid, vooral op de 11-speed (jawel, je leest het goed, er komt een nieuwe XTR 11-speed, maar meer daarover verderop).

De achterderailleur krijgt een ander design en ontwerp. Hij wordt rechtstreeks op de pat van het frame gemonteerd, zonder tussenstuk zoals in het verleden wel het geval was. Hierdoor krijgen we een stijver en compacter geheel. Voor de kooi heb je de keuze uit twee modellen: GS (lang) en SGS (extra lang). De derailleur is nog steeds uitgerust met de Shadow+-technologie die ervoor zorgt dat er meer spanning komt op de ketting om klapperen te minimaliseren.

De derailleurwieltjes tellen voortaan 13 tanden in de plaats van 11.

De shifter mag dan wel gloednieuw zijn, een echt revolutionaire ingreep lijkt hij niet te zijn ondergaan.

Enkel de look is lichtjes veranderd.

Het crankstel kreeg nieuwe cranks en een direct mount kettingblad (een oplossing die in het verleden reeds door Shimano werd gebruikt, want het merk was in deze materie een voorloper). De Q-Factor werd zo klein mogelijk gehouden en bedraagt 162 millimeter voor de smalste versie … die trouwens niet compatibel zal zijn met alle frames.

Er zullen ook klassiekere versies van 168 millimeter verkrijgbaar zijn. Naar keuze kun je een kettingblad monteren van 30 tot 38 tanden. Die tanden moeten de ketting (van het narrow-wide type) nog beter vasthouden, zodat zelfs zonder een kettinggeleider alles zo nauwkeurig mogelijk werkt.

Ten opzichte van de vorige generatie valt er een gewichtswinst van 80 gram te noteren.

We zijn blij dat de buitenkant van de cranks opnieuw gepolijst werd (zoals op de 970-serie), waardoor de afwerkingslaag slijtvaster moet zijn, een imagoprobleem waar de vorige generatie van de XTR onder te lijden had.

Er komt ook een nieuwe 12-speed ketting met een Switchlink-snelsluiting. Deze laatste wordt in de toekomst gemeengoed op alle kettingen van Shimano.

De Shimano XTR M9100-remmen werden grondig vernieuwd. De XC-versie is uitgerust met een remklauw met twee magnesium zuigers en een nieuwe remgreep.

De bevestiging van die remgreep kreeg een nieuw ontwerp. Zo is de klembeugel op het stuur breder geworden en werd de hoofdcilinder slim tegen het stuur gepositioneerd om een stijvere rem te creëren, waardoor je krachtiger kunt remmen en een directer contactgevoel krijgt.

Gezien de ruimte die de nieuwe remgreep inneemt op het stuur, zou het de compatibiliteit met de andere schakelaars op het stuur wel eens kunnen bemoeilijken, denk maar aan de lockout van de voorvork of de hendel van de dropper post. Voor deze laatste heeft Shimano wel een oplossing, maar meer daarover bij de XTR M9120-groep die bestemd is voor enduro. De remgrepen zijn compatibel met het iSpec EV-systeem zodat je de schakelshifter aan de remgreep kunt integreren. Hierdoor is een 60 graden rotatie mogelijk en een 14 millimeter zijdelingse afstelling om de meest ergonomische handpositie op de remhendels en shifters te vinden.

En ook de remschijven zijn nieuw. Ze zijn voorzien van geoptimaliseerde Ice Tec-koelvinnen die de inspiratie haalden bij de Dura Ace-groep. De keuze gaat van 140 tot 203 millimeter.

Ook nieuw zijn de pedalen. Ze zijn iets fijner, maar het contactoppervlak is wel een tikkeltje groter.

Een tabel met het gewicht van alle onderdelen is te vinden op de allerlaatste pagina van dit artikel (onderaan)!

In het gamma is er voortaan een specifiek model voor de MTB-marathon discipline. Meer daarover op de volgende pagina >>>

DoorOlivier Béart