BMC Fourstroke 01: revolutionair!

Het is geen makkie om de voormalige Fourstroke bij BMC op te volgen. De fiets werd begin 2019 gepresenteerd en werd het jaar daarop wereldkampioen met Jordan Sarrou, voordat hij op alle niveaus succesvol was in de handen van renners zoals Pauline Ferrand-Prévot, Titouan Carod of Filippo Colombo. Hij groeide al snel uit tot een van de referenties en was een van de voorlopers van moderne XC-fietsen. De lat lag dan ook hoog voor het nieuwe model, en we kunnen al meteen vertellen dat hij ons niet teleurstelde.

Herinner je je nog dat we op 25 augustus in Les Gets een gloednieuwe fiets ontdekten tussen de benen van Titouan Carod en Filippo Colombo (lees Spyshot | Een XC-prototype van BMC in Les Gets!). Dat prototype was de nieuwe Fourstroke!

De renners konden hem pas twee weken voordien voor het eerst ontdekken, maar dat schrikte Carod en Colombo niet af, die niet aarzelden om hem in te zetten tijdens het wereldkampioenschap (met een tweede plaats in de XCC voor de Zwitser) en een week later tijdens de finale van de World Cup in Val di Sole (overwinning in de XCC en XCO voor de Fransman). Een schitterend debuut dat veel belangstelling opwekte voor deze fiets.

Vooraleer we het veld induiken, bekijken we de nieuweling eerst wat meer in detail. De oude Fourstroke was al een voorloper en het nieuwe model verlegt op zijn beurt nog maar eens de grenzen van de definitie van een XC-fiets.

We denken natuurlijk aan de geometrie en de vering (die we hierna zullen bespreken), maar de grootste nieuwigheid zit ergens anders en is bijna onzichtbaar. Het is de telescopische zadelpen, die nu helemaal autonoom kan inzakken!

Bij BMC is het concept niet nieuw en we weten dat het merk er al enkele jaren mee bezig is. Bovendien gebruiken de renners van het team al een paar seizoenen een prototype van deze technologie, genaamd AutoDrop (lees Prototype | BMC AutoDrop: de zadelpen die zelfstandig inveert!). Op deze nieuwe Fourstroke is het systeem nu echter standaard aanwezig.

In de benadering van BMC is de dropper post in crosscountry vooral een prestatie-instrument dat bijna noodzakelijk is gezien de evolutie van de circuits. Het enige dat moet gebeuren is het systeem optimaliseren voor de praktijk, zoals Antoine Lyard, de productmanager, ons uitlegt: “Het verminderen van het gewicht tot een minimum ligt het meest voor de hand, maar de bediening natuurlijker maken door de renner elke keer dat het systeem wordt gebruikt een squat te besparen, zou ook een goed idee kunnen zijn.”

Om het gewicht te verminderen, had het merk bij de vorige generatie besloten om de zadelpen volledig in het frame te integreren (zie Eerste test | BMC Fourstroke 2019: radicale ommezwaai). Destijds een behoorlijke gok, want in 2018/2019 was het gebruik van de telescopische zadelpen in XC zeker al in zwang, maar nog niet zo wijdverbreid en gestandaardiseerd als vandaag.

De zadelpen op een natuurlijke wijze laten inzakken, was een ingewikkelder vraagstuk. Wanneer de energie om de zadelpen te laten zakken niet van de biker komt, moet deze van elders komen. Dit is waar het geniale van de AutoDrop in deze productieversie ligt: ​​het systeem werkt met perslucht, opgeslagen in de onderbuis en zo vaak als nodig navulbaar met een eenvoudige voetpomp (wel eerder een model dat geschikt is voor de weg of de piste, om deze druk te bereiken).

Hoe werkt het eigenlijk? Een heel deel van de onderbuis is afgedicht en fungeert als luchtreserve die kan worden opgeblazen tot 14 bar via een ventiel aan de onderkant van de zitbuis. Als je op de hendel drukt, heb je twee mogelijkheden: de eerste ontgrendelt de zadelpen op een volledig klassieke manier (het is degene die je gebruikt om hem omhoog te brengen), maar de tweede opent een doorgang voor de lucht. De lucht sluipt dan een kleine kamer binnen en oefent een kracht uit die de zadelpen laat zakken. Laat de hendel los en alles vergrendelt met het zadel in de lage positie.

Het werkt bijna onmiddellijk en als de druk in de onderbuis ooit opraakt, verandert het systeem eenvoudig in een klassieke dropper post, zonder de AutoDrop-functie. De autonomie ligt rond de 100 cycli, een waarde die het merk heeft vastgelegd nadat het had vastgesteld dat Titouan Carod tijdens een wedstrijd, met name in Lenzerheide, 70 tot 75 keer gebruikmaakt van zijn dropper post. Deze zadelpen, die speciaal ontwikkeld werd voor XC, biedt logischerwijs een vrij beperkte drop van 80 millimeter en weegt slechts 300 tot 350 gram, ofwel het gewicht van de lichtste conventionele modellen op de markt.

Ben je er nog? De zadelpen mag dan wel de blikvanger zijn, ook de geometrie mogen we niet vergeten. Met een balhoofdhoek van 67,5 graden had de oude Fourstroke een groot effect in 2019, zozeer zelfs dat we destijds spraken van “iets behoorlijk radicaals voor het segment”. Deze waarde zou ook vandaag de dag nog steeds behoorlijk trendy zijn, maar blijkbaar voldeed het niet langer bij BMC dat besloot om nog verder te gaan.

Deze nieuwe Fourstroke heeft een balhoofdhoek van 66,5 graden in combinatie met een reach van 457 millimeter (Medium) of 477 millimeter (Large). Dat is 12 millimeter meer dan vroeger. Achteraan neemt de lengte van de liggende achtervork met 3 millimeter toe (432 millimeter) en wordt de zitbuishoek 1,2 graden steiler (76,7 graden). Het bottom bracket – dat al erg laag lag, -44 millimeter ten opzichte van de wielas – gaat nog eens 9 millimeter naar beneden (-53 millimeter ten opzichte van de wielas). Zelfs de Scott Spark RC, momenteel onze maatstaf onder de moderne XC-fietsen, ziet er in vergelijking bijna braaf uit.

Bij de ophanging evolueert alles veel milder. Oef. BMC overwoog over te schakelen naar een architectuur met één draaipunt, zoals veel van zijn concurrenten (Specialized Epic, Cannondale Scalpel, Orbea Oiz, Lapierre XR, enz.), maar veldtests tegen de klok toonden aan dat een virtueel draaipunt van het systeem sneller bleef, ondanks dat deze laatste gepenaliseerd is door iets meer gewicht. De veerweg blijft even klassiek, met zowel vooraan als achteraan 100 millimeter ter beschikking.

De demper zit onder de bovenbuis, waardoor er ruimte vrijkomt in de voorste driehoek en er nu twee bidonhouders achter elkaar op de onderbuis kunnen worden gemonteerd. Bovendien is de kinematica iets herwerkt: de vering werkt iets gevoeliger aan het begin van de slag en progressiever in het algemeen (startratio rond 2,6, op het einde rond 1,9) terwijl de anti-squat zicht situeert rond 100% van de sag.

We merken ook op dat de achterste driehoek nu aan beide kanten gesloten is: volgens BMC verbetert dit de trapstijfheid met 20%.

We zijn bijna aan het einde! Aan de praktische kant merken we op dat, naast de ruimte voor twee bidonhouders, de kabels volledig intern door het frame zijn geleid en dat het balhoofd aanslagen heeft om schade aan de bovenbuis bij een val te voorkomen. In tegenstelling tot veel andere fietsen is dit niet door de bekende Acros-headset maar een product ontwikkeld door BMC.

Bijzonder is dat het balhoofd voorbij de aanslagen kan draaien bij een aanzienlijke impact om het systeem te beschermen (de aanslagen zijn in de koolstof van het balhoofd gegoten en passen in de kegel die op de vorkbuis wordt geplaatst).

Qua prijzen en uitvoeringen is de XC-familie onderverdeeld in twee categorieën:

• De Fourstroke 01, met RAD AutoDrop-zadelpen en high-end carbon, heeft een prijskaartje van 8999 euro voor het model Two (Sram GX Eagle AXS, RockShox Sid SL & SidLuxe Select+, DT Swiss XR 1700). Het model One gaat voor 10999 euro over de toonbank (Sram X01 Eagle AXS, RockShox Sid SL & SidLuxe Ultimate, DT Swiss XRC 1501) en de LTD voor 12999 euro (10,5 kilogram, Sram XX1 Eagle AXS, Fox 32 SC & DPS Factory, DT Swiss XRC 1200). Er wordt ook een framekit aangeboden inclusief veringen (Fox 32 SC & DPS Factory) in de kleuren van het team dat de World Cup rijdt, en dat voor 5499 euro. Hoge prijzen, zoals gebruikelijk is bij BMC …
• Gelukkig is er ook de Fourstroke (zonder 01 als toevoeging)! De ‘gewone’ Fourstroke maakt gebruik van een iets minder dynamisch carbon en geniet niet van de RAD AutoDrop-zadelpen. Geometrie en veringen zijn identiek aan de Fourstroke 01 en de prijzen zijn iets minder schrikwekkend: 4299 euro voor het model Four (Shimano SLX, RockShox Sid SL RL / SidLuxe Select+) tot 7499 euro voor de One (Sram GX Eagle AXS, RockShox Sid SL & SidLuxe Select+, DT Swiss XR 1700).

BMC Fourstroke 01: de eerste terreintest

Plaats van afspraak met het team van BMC was het circuit van Boulouris, dat goed bekend is bij de atleten van het Franse team. Oorspronkelijk werd dit Zuid-Franse circuit ontworpen om zich voor te bereiden op de Olympische Spelen in Rio, vervolgens werd het “verbeterd” voor Tokio. Het bevat de meest technische elementen van moderne XC-circuits!

Voor een keer gaan we niet met het luxueuze topmodel op pad, maar met de iets goedkopere Fourstroke 01 Two. Prijs: 8999 euro. Nou ja, het blijft een BMC en de algemene prijsstijging van de afgelopen twee jaar verbetert de zaken niet.

Eerste verrassing bij het afstellen van de fiets: ik voel me net zo goed op maat M als op maat L. De medium is een beetje lager aan de voorkant (8 millimeter lagere stack) waardoor je iets meer met de neus op het stuur ligt. Ook de tweede is sportief genoeg voor een XC-fiets, terwijl de stuurpen niet op zijn laagste is gemonteerd. Met 1m79 ben ik gewend om tussen deze twee maten in te zitten, maar meestal lijkt een van de twee altijd te kloppen, terwijl ik hier de indruk heb dat ik zonder zorgen met allebei zou kunnen rijden.

BMC beveelt een sag van 30% aan voor de achtervering. Dat lijkt veel voor een XC-fiets, maar Antoine Lyard legt ons uit dat hij voor deze waarde is ontworpen en dat je daaronder het risico loopt een stuggere vering te voelen die niets toevoegt op het gebied van dynamiek of efficiëntie.

Dat gezegd hebbende, hoef je je geen zorgen te maken. Zelfs met een sag van ongeveer 30% blijft de vering van de Fourstroke 01 stug genoeg voor XC en zijn we zelfs verrast door de sensaties tijdens het trappen. In deze montage is onze fiets niet bepaald een pluimgewicht (11,4 kilogram aangekondigd), maar hij reageert heel goed op de minste input.

Met de veringen vergrendeld, is hij op vlot rollend terrein een geducht wapen, waarbij het merkbaar is dat de krachten perfect worden doorgestuurd. Als de fiets voldoet voor Titouan Carod en Filippo Colombo, is het moeilijk om hem op dit domein op een fout te betrappen.

Het is in de technische stroken dat de Fourstroke 01 echt interessant wordt. Hij is niet overdreven stijf, net voldoende bij het relanceren of bij het trappen, en we zijn nooit uit het zadel gekatapulteerd of verrast in een passage die met een beetje te veel optimisme werd benaderd.

Uiteraard heeft ook de geometrie hierin haar verantwoordelijkheid. Met zijn enduro-achtige reach en royale balhoofdhoek laat de Fourstroke 01 veel toe. We hebben in het verleden al een paar ronden op dit circuit gereden met andere fietsen, maar we hadden nooit hetzelfde gevoel van gemak en veiligheid als nu met de Fourstroke 01.

Naast goed en efficiënt bergaf, is de fiets speels en heb je echt plezier aan het stuur. De grootste sprongen schrikken hem niet af, net zomin als de puinhellingen. En in de grote kombochten, die steeds vaker voorkomen in de wereldbeker, is de Fourstroke 01 een echt speeltje. We begrijpen nu beter waarom Carod en Colombo hem zo snel hebben geadopteerd …

Het is moeilijk om hem tijdens deze eerste testrit op een fout te betrappen. We kunnen misschien de zeer lage trapas noemen, die gedeeltelijk verantwoordelijk is voor het gedrag in de bochten maar waardoor de pedalen of de cranks een aantal keren in aanraking kwamen met obstakels. In de context van een gebruik in competitie (bijvoorbeeld op nationaal niveau of hoger), kan worden aangenomen dat de kans hierop kleiner is omdat er op de circuits door het hoge aantal passages perfecte lijnen worden gecreëerd.

En hoe zit het nu met deze magische zadelpen? Om het simpel en kort te houden: we zouden deze graag overal willen zien, bij alle merken en op alle fietsen tot (minstens) de enduro-discipline. Zoals Titouan Carod zou zeggen is het uitsparen van een squat (of 60) al best prettig, maar daar houdt de bijdrage van de AutoDrop niet op.

Met dit systeem kun je tot het laatste moment blijven zitten en trappen om de zadelpen slechts één keer te laten zakken in de afdaling, zonder te moeten anticiperen. Het is handig als je met het zadel in de hoogste positie onverwacht geconfronteerd wordt met een technische passage, zonder nog tijd te hebben om het zadel te laten zakken op de klassieke manier. Hier kun je het zadel met een druk van de vinger laten zakken en veel gemakkelijker over de sectie vliegen.

Zoals een collega zei: “Het is net als met een stijve zadelpen: je rijdt en je maakt je geen zorgen meer over je zadelhoogte”. Weet dat met AutoDrop de duim alles doet en dat er geen extra inspanning, zelfs geen kleintje, vereist is zoals bij een klassieke dropper.

De erfenis van het oude model was zwaar om dragen en deze nieuwe Fourstroke 01 zou al geslaagd zijn als hij zijn voorganger eer aan deed, maar dat zou te gemakkelijk geweest zijn en hij slaagde erin om hem te overtreffen. Voorlopig, het ging om een korte test, heeft deze BMC Fourstroke 01 ons echt op alle punten verbaasd en als het daglicht niet langzaam begon af te nemen, waren we doorgegaan met rijden … Een duel tegen de Scott Spark RC zit al in ons hoofd, maar in tussentijd kunnen we ons alleen maar verheugen over deze opwindende en nieuwe generatie van moderne XC-duivels!

Meer info via bmc-switzerland.com

Foto’s copyright BMC – Etienne Bornet & Maxime Schmidt

Op de volgende pagina is het de beurt aan de LT-versie>>>

BMC Fourstroke LT: in de schaduw van zijn tweelingbroer?

De LT-versie werd anderhalf jaar na de gewone Fourstroke gelanceerd en kreeg via een paar aanpassingen 120 millimeter veerweg op hetzelfde basisplatform als zijn tweelingbroer die meer op XC gesneden was. Als een soort tussenweg is de LT nog steeds erg dynamisch, maar wel een beetje toleranter en in staat om je horizon te verruimen naast de competitie. Wie nieuwe Fourstroke zegt, zegt dus ook nieuwe Fourstroke LT, maar deze keer heeft BMC zijn aanpak enigszins verfijnd.

Als je dat nog niet hebt gedaan, raden we je aan om de vorige pagina over de Fourstroke 01 en Fourstroke te lezen voordat je verder leest over deze Fourstroke LT. Deze ‘long travel’-versie is immers identiek aan de pure XC-modellen, op de veerweg na toch.

De driehoeken zijn een kopie van de ‘gewone’ Fourstroke, dat wil zeggen met minder duur carbon en zonder de AutoDrop-zadelpen. Het zijn gewoon de ankerpunten van de schokdemper die veranderen naar 120 millimeter veerweg, net zoals de vork.

Nog interessanter is dat BMC aan deze ankerpunten heeft gewerkt om de verschuivingen bij de geometrie op te vangen die deze grotere veerweg (hogere vork bijvoorbeeld) met zich meebrengt. De Fourstroke LT geeft, op één detail na, precies dezelfde geometrie weer als de Fourstroke en Fourstroke 01.

Dat detail is de hoogte van het bottom bracket. Op de XC-modellen ligt dit zeer laag en het Zwitserse merk heeft besloten om het iets hoger te plaatsen op deze iets veelzijdigere versie. Op de Fourstroke LT zit hij 38 millimeter onder de wielas, ofwel 15 millimeter hoger dan op de Fourstroke 01.

Voor de rest zijn de frames in alle opzichten identiek en vinden we dezelfde geleide interne doorgangen, de headset met aanslag of de compatibiliteit met twee bidonhouders terug. Het is dan ook op de onderdelen dat het verschil wordt gemaakt. Hier zijn de banden van grotere noppen voorzien, zijn de remmen groter (4 zuigers, schijven van 180 millimeter) en biedt de telescopische zadelpen een veel grotere drop (125, 180 of 185 millimeter, afhankelijk van de grootte van de fiets).

Eenvoudiger en minder exclusief dan de Fourstroke met een veerweg van 100 millimeter, heb je bij de Fourstroke LT de keuze uit drie modellen. De Fourstroke LT Two kost 4499 euro (Shimano Deore/SLX, RockShox Sid RL / SidLuxe Select+), de LT One 5899 euro (Shimano SLX, RockShox Sid & SidLuxe Select+) en de LTD 11999 euro (Sram X01 Eagle AXS, Fox 34 SC & DPS Factory).

BMC Fourstroke LT LTD: de eerste terreintest

De dag na onze kennismaking met de Fourstroke 01 klimmen we op de Fourstroke LT LTD, het topmodel. Hem nemen we mee naar de lastige en veeleisende paden van de Estérel.

Met een skelet dat dat van de Fourstroke 01 sterk benadert, hebben we niet verrassend te maken met sensaties die op het eerste gezicht vrij gelijkaardig zijn. De zitpositie is nog steeds goed en we zitten perfect op de fiets, of het nu gaat om lange ritten of om technische beklimmingen aan te pakken.

De Fourstroke LT reageert niet zo goed op impulsen die we op de trappers uitoefenen als zijn tweelingbroer. Eenmaal gelanceerd, is het verschil echter minimaal of zelfs onmerkbaar. Gecombineerd met de sportieve houding geeft dit een fiets die helemaal niet onaangenaam bolt over lange afstanden.

Voor de dosis comfort lijkt de vering nogal aan de stugge kant, maar dankzij de vering is de grip behoorlijk indrukwekkend om de meest technische beklimmingen te overwinnen. Ook rijden in groep, dat gepaard gaat met schommelingen in het ritme en mini-blokkades, vertrekken vanuit (bijna) stilstand of wanneer je enkele seconden uit balans geraakt, verloopt vlot en zonder te slippen.

Bergaf is het beeld een beetje anders. Ondanks een sag van 30%, zoals aanbevolen door BMC, vonden we de vering erg vermoeiend op dit specifieke terrein. Rustig rijden is nutteloos, want dan heb je het gevoel dat je geen beroep doet op de veerweg en dat je meer dan ooit over de stenen stuitert. 

Je moet dan ook het volle pond geven en zeer actief sturen om de ware aard van de Fourstroke LT te ontdekken. In dat geval wordt de ondersteuning van de veringen een troef om de fiets in balans te houden en kun je heel hard rijden voordat je de grenzen van de machine voelt. In die zin deed de Fourstroke LT ons een beetje denken aan de Canyon Spectral 125, met iets minder marge in de afdalingen maar wel veel betere capaciteiten bij het trappen op de pedalen.

Nadat de Fourstroke 01 gisteren ons hart wist te stelen, verraste het rijgedrag van de LT ons toch. Misschien was onze vering niet optimaal afgesteld? Antoine Lyard, productmanager bij BMC, verbergt echter niet dat het idee nog steeds was om een ​​redelijk sportieve en dynamische fiets te maken, in de geest van de andere creaties van het merk. Misschien is het eenvoudigweg niet het soort fiets dat het meest geschikt is voor de unieke paden van de Estérel en dat deze Fourstroke LT zich meer op zijn gemak zal voelen op andere terreinen, met minder kleine schokken en meer stevigere compressies.

Na de Fourstroke 01 hadden we uiteraard hoge verwachtingen van deze BMC Fourstroke LT. Te hoog? Door de keuze om dezelfde geometrie te behouden met iets meer veerweg, is het moeilijk om hem te positioneren. De vergelijking met de Fourstroke 01 stelt ons niet in staat om hem naar waarde te schatten, want zo fel wist de 100 millimeter versie ons te verbluffen. Achteraf realiseren we ons echter dat het een zeer goede fiets is door zijn capaciteiten bergaf en tijdens het trappen op de pedalen. Misschien toch maar een herkansing op een terrein dat beter bij zijn capaciteiten moet passen?

Meer info via bmc-switzerland.com

Foto’s BMC – Maxime Schmidt

[summary